Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dawałysięjednakzbyt»mechaniczne«,pozbawionetajemniczejmagii
teatru”49.Koncepcjemłodegoadeptaarchitekturynabraływyrazistości
wkonkretnychrealizacjachopolskichiwrocławskichinscenizacji,do
którychzakażdymrazemGurawski,prowokowanyiinspirowanyprzez
GrotowskiegoiFlaszena,proponowałnowyukładscenyiwidowni,ze
zmieniającymisięDrolami”wyznaczonymipubliczności.Zasadęzmien-
nościrządzącąwTeatrzeLaboratoriumrelacjąwidz–aktor,wynikającą
zprzekonaniainscenizatoraijegoarchitekta,żepublicznośćniemusi
ogarniaćwzrokiemwszystkichdziałańscenicznych,alepowinnaznaj-
dowaćsięwewnątrztoczącejsięakcji,oddawałstosowanyprzezzespół
terminDsceno-widownia”.Najważniejszymprzestrzennymodkryciem
Gurawskiego,dokonanymjeszczewokresiestudenckiegoteoretyzowa-
nia,apotempraktykowanymwprzedstawieniachTeatru13Rzędów
iTeatruLaboratorium,byłowynalezienieprzestrzeniintuicyjnej–ota-
czającejwidza,rozpościerającejsięzwłaszczaztyłu,zajegoplecami;
możnabypowiedzieć:osaczającejgo,boniepostrzeganejwzrokowo,
leczdoświadczanejzapomocąinnychzmysłów.DKtóreorganyzmy-
słoweijakiedoświadczeniapozwalajączłowiekowirozwinąćsilnepo-
czucieprzestrzeniorazjakościprzestrzennych?”–pytałwPrzestrzeni
imiejscuYi-FuTuan,poczymstawiałnastępującątezę–Druch,wzrok
idotyk.[ł]Czypoczucieodległościiprzestrzeni–pytałdalej–wynika
zmożliwościsłyszenia?Wydajesię,żeświatdźwiękówmastrukturę
przestrzenną,nietakjednakwyrazistą,jakświatwizualny”50.Gurawski
doceniałprzedewszystkimtęmniejwyrazistąstrukturęprzestrzenną
ijejmożliwościkreacyjne.Niewątpliwiejegopropozycjałamałaprymat
kartezjańskiejwizualnościwteatrze.Wrozpoznawaniuprzestrzeniintu-
icyjnejkluczoweznaczenieprzypadabowiemzmysłowisłuchupozwa-
lającemuwidzowidoświadczaćirozszyfrowywaćpartyturędźwięków
wytworzonychwsferzedlaniegoniewidocznej.PrzestrzeńtaDdomnie-
mywana,dostarczającaróżnychniespodzianek”iDznaczniebogatszaod
tejpierwszej”51,percypowanejwzrokowo,uznanazostałaprzezGuraw-
skiegozanajistotniejszą,ponieważtoonawłaśnie,jaktwierdził,tworzy
magicznąsferęteatru.KoncepcjalaboratoryjnejDsceno-widowni”,mak-
symalniezbliżającejdosiebieaktoraiwidza,orazprzestrzeniintuicyj-
nejGurawskiegowyrosłaniewątpliwiezoczywistejniechęciDdoktora
przestrzeniteatralnej”–jaknazywanoarchitektawzespoleGrotowskie-
49J.Gurawski:ArchitektwTeatrzeLaboratorium.W:Teatrwmiejscachnieteatral-
nych.Red.J.Tyszka.Poznań1998,s.105–106.
50Yi-FuTuan:Przestrzeńimiejsce.Przeł.A.Morawińska.Warszawa1987,s.23,
26.
51OGrotowskim.ZJerzymGurawskimrozmawiaMonikaKuc.DKultura”1988,
nr13,s.13.
25
