Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
azarazemzewnętrznywstosunkudostanuczystejNatury,zwłaszcza
zaśdostanunatury,dostanuZiemi,któryodpowiadastanowinatury.
Wzorcatakiejprzyczynowościmogłabydostarczyćjedynieziemska
rewolucjabądźjejklęska”[63].
Rousseauproponujezatemswegorodzajufikcję,„któradajezarys
wyjaśnieniawyjścianaturypozasiebie;towyjściejesttyleżcałkowicie
naturalne,cocałkowiciesztuczne[…].Naturasamasiebie
przenicowuje,comożemiećmiejscejedynienapodstawiejakiegoś
punktuzupełniewzględemniejzewnętrznego,toznaczysiłynic
nieznaczącej,azarazemnieskończonej.Ówmodelrespektujetym
samymheterogenicznośćobuporządkówczyteżobumomentów
(społeczeństwainatury,językaitego,copozajęzykoweitd.)
itonaturarządzi–zgodnieztym,coanalizowaliśmywinnymmiejscu
jakosuplementarności[64]–tym,cociągłe,itym,conieciągłe.
Absolutnebowiemwtargnięcie,nieprzewidzianarewolucja,która
umożliwiłazaistnieniejęzyka,instytucji,artykulacji,arbitralnościitd.,
mogłajedyniepobudzićwirtualnościjużtkwiącewstanieczystej
natury”[65].
Owomodelowepojęciewirtualnościzapewniałącznośćmiędzy
dwomanieciągłymiporządkami,między„nieuchwytnympostępem
ikategorycznązmianą”[66],wyznaczającymprzejścieodnatury
dospołeczeństwa.ToteżchoćRousseauodwołujesiędoboskiej
Opatrzności,tojednak„napewnejpłaszczyźnieswojegodyskursu
obywasiębezwszelkichwyjaśnieńodwołującychsiędoporządku
nadprzyrodzonego,bybiorącwnawiascałąhistorięichronologię
faktów,zaproponowaćstrukturalnyporządekopisującypochodzenie
ifunkcjęjęzyka.Wtensposóbrespektującpierwotnyporządekjęzyka
ispołeczeństwa,sytuujegoisystematycznieutrzymujewkorelacji
zporządkiemnatury,aprzedewszystkimzjejporządkiem
geologicznymczygeograficznym”[67].Strukturalnamodelowość
podejściaRousseaudo„pochodzenia”językapozwalamuostatecznie
