Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
powszechnionymwspółcześniepodejściempostmodernistycznym,któredefiniuje
jakomglisterozważaniaocierającesięobajkopisarstwo.Streszczatowkrótkim
podsumowaniupracJacquesaDerridy,Jeana-François’aLyotardaczyMichela
Foucaulta,mówiąc,że„naukamasens,aledziałaniewielunaukowcówniekoniecz-
nie”.Przybliżarównieżpodstawoweideemocnegoprogramunauki–programu,
wktórymprawdziwościsądówmożnadowieśćzapomocątestówempirycznych,
wktórymnaukajestjednolitametodologicznie,adziałanieczłowiekaujętejest
wkategoriachprzyczynowych,opisywanychprzezmodeleeksplanacyjne.
Trudnooprzećsięwrażeniu,żepoglądyTurskiego,zestawionezpozostałymi
artykułami,egzemplifikujązasadniczeliniepodziałuwspółczesnejnauki.Tedrugie
wpisująsiębowiemwszeregopiniikrytycznychwobec„mocnego”programuna-
ukowego.Autorzystarająsięwkraczaćnatereny,codoktórychtenprogramzgła-
sza,niekiedyuzasadnione,wątpliwościnaturypoznawczejimetodologicznej.Sąto
więcprawdziwie„Szkiceopograniczachnauki”,wktórychwyraźniepobrzmiewa
chęćuzupełnieniamocnegoprogramuopolabadawczepozostająceczęstonamar-
ginesiezainteresowańnaukowców.Widaćwtym,nierzadko,troskęotożsamość
własnejdyscypliny,ouznanieinnych,aniżelipowszechnieakceptowane,technik
imetod.Towszystkomawprowadzićbadaczynaterenyzaniedbane,niezapoznane,
aczasemnawetignorowaneprzezdyrektywymetodologiczneipraktykębadawczą
autorówpozostającychwobrębiemocnegoprogramunauki.Dziękitemu„Szkice”
wpisująsięwdyskursprotagonistówiantagonistówowegoprogramu–dyskurs,
wktórymistotnąrolęodgrywająnietylkouznanibadacze,aletakżemłodzina-
ukowcy.Konwersacjaprzybieraczasempostaćostrejwymianyzdań,czasemzaś
przechodziwzbiórwskazówekiradpozwalającychlepiejjeszczezrozumieć
iopisaćgranicępomiędzytym,conaukowe,atym,conienaukowe.Odzwierciedla
totakżestruktura„Szkicówzpograniczanauki”;każdyartykułopatrzonyjestko-
mentarzemuznanegobadacza,któregouwagipozwalajązwiększąjeszczeatencją
wsłuchaćsięwargumentystawianeprzezmłodychnaukowców.
TędebatęrozpoczynaBarbaraKaszowskaartykułem„Ozdobyznikomego
użytku”.Półwieczesporuo„Dwiekultury”.Autorkaopisujewnimfundamen-
talny,dlanaukhumanistycznychorazprzyrodniczych,spórtoczonypomiędzy
CharlesemP.SnowemaFrankiemR.Leavisem.Tenpierwszypodkonieclat50.
wyraziłprzekonanie,żezgrona„intelektualistów”wyłączono,zniewiadomych
powodów,przedstawicielinaukścisłychiprzyrodniczych,dzieląctymsamym
środowiskonaukowenadwie,odrębnemetodologicznieipoznawczo,kultury
naukowców.Doszłodosytuacji,wktórejtradycyjnychintelektualistów–hu-
manistówprzeciwstawianonaukowcom.Wzmacniałotoprzekonanieoistnieniu
różnychi,wdużymstopniu,niezależnychporządkówbadawczych:humanistycz-
negoiprzyrodniczego.Kwestiete,podejmowanetakżechoćbyprzezmyślicieli
podkreślającychodmiennośćrozumienianaukiorazmetodwfilozofiipozytywi-
stycznejihermeneutyceontologicznej,takżewspółcześniefunkcjonująjakoistot-
nepytaniazzakresuepistemologiiimetodologiiogólnej.Kaszowskareferujete
8
