Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TezyGorgiasza:byt,poznanieijęzyk
tekstuijegokonsekwencjedlateoriilogosu,komunikacjiorazdlaodpowiedzi
napytanieonaturęfilozofii.Wedługniegonprzyprawiającaozawrótgłowynie-
pewność”jestgłównymprzekazem,czyraczejnnie-przekazem”tekstuGorgiasza
(Wardy2005:24).NieprzypadkiemWardyotwieraswojerozważanianatemat
traktatuGorgiaszaprzywołaniemuwagi467zOpewnościLudwigaWittgensteina:
Siedzęzfilozofemwogrodzie;wielokrotniepowtarzaonnWiem,żetojestdrzewo”,
wskazującnastojącewpobliżudrzewo.Pojawiasięktośtrzeci,słyszyto,ajamu
mówię:nTenczłowieknieoszalał.Mytylkofilozofujemy”(Wittgenstein2014:99).
NawiązaniedoWittgensteinapojawiasięuWardy’egojeszczerazwpodsumo-
waniurozdziałupoświęconegotraktatowiOniebycie,gdyuciekasiędometafory
isugeruje,żeidączatekstemnietylestąpamypodrabinie,którąnależypodotar-
ciudoceluodrzucić,aleraczejstąpamywpowietrzu(Ward2005:24)7.
RolatrylematuGorgiaszajestniezwykleistotnarównieżdlarozwojuteorii
poznania.JakzauważaCyprianMielczarski:
[DlaGorgiasza]myśliisłowaniesąidentycznezrzeczami,którezawszesąodmiennie
postrzeganeprzezróżnepodmiotyidlategosąodmienniewyrażanezapomocąróż-
nychsłów.[ł]Jeżelimyślniewyrażanaprawdętego,coistnieje,niemożnawżaden
sposóbprzekazaćsłowaminiczego,comiałobyniepodważalnąwartośćontologiczną
-stanowiskotooznaczacałkowitezerwaniewięzimiędzylogosem,czylimyśląisło-
wem,abytem(Mielczarski2010:40).
Mielczarskiwspominadalejonnegatywnejteoriipoznania”(Mielczarski2010:44),
natomiastUweMeixnernazywatezyGorgiaszawprostnparadygmatemfilo-
zofiinegatywnej”inuogólnionymwzorcemnegatywności”,anawiązującdowitt-
gensteinowskiejterminologiipodobieństwarodzinnegookreślajemianemnpunk-
tucentralnegowrodziniefilozofiinegatywnych”(nacentre…forthefamilyre-
semblanceofnegativephilosophies”,podkreślenieworyginale,Meixner2012:
166).Ponadto,MeixnerreinterpretujetezyGorgiasza-najpierwwkategoriach
ogólnych(nnieistniejeżadneXYZ”,nnawetgdybyjakieśXYZistniało,byłoby
Gorgiasz,aledoskonalerównieżpasującadohistorycznejpostaci:nImponującawymownośćGor-
giaszadosłownienuży”(Steiner2016:71).Por.takżesformułowanieJonathanaBarnesa(wkon-
tekściePochwałyHeleny,innegozzachowanychpismGorgiasza):nGorgiaszodwołujesiędo
oszukaństwa,fałszuiperswazji”(Barnes1982:419).Możnajedynienamarginesiezauważyć,że
wszystkieteelementysąbardzosilnieugruntowanewjęzykuiargumentacji.
7Por.przedostatniątezęTraktatu:nTezymojewnosząjasnośćprzezto,żektomnierozumie,roz-
poznajewkońcujakoniedorzeczne;gdyprzeznie-ponich-wyjdzieponadnie.(Musiniejako
odrzucićdrabinę,uprzednioponiejsięwspiąwszy)”(Wittgenstein1997:83).Oinnychparaleli-
zmachsformułowańGorgiaszazmyśląWittgensteinawspominamjeszczeponiżej,zob.przyp.13.
15
