Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.TezyGorgiasza,czylisplotjęzykaiflozofi
niepoznawalneprzezczłowieka”,nnawetgdybybyłopoznawalne,byłobyniepoj-
mowalneiniekomunikowalne”),następniewodniesieniudo-ujmowanegopo
kartezjańsku-nwewnętrznegożyciamentalnego”(nnieistniejeżadnewewnętrz-
neżyciementalne”,nnawetgdybyistniałojakieśwewnętrzneżyciementalne,
tobyłobyononiepoznawalne”,nnawetgdybybyłopoznawalne,byłobyniepoj-
mowalneiniekomunikowalne”),bydojśćdointerpretacjiwittgensteinowskiej,
wktórejdrugaitrzeciaprzesłankabrzmiałybynastępująco:nnawetgdybyist-
niałojakieśwewnętrzneżyciementalne,byłobyonosubiektywnieniepoznawal-
ne”innawetgdybybyłosubiektywniepoznawalne,niebyłobypoznawalneinter-
subiektywnie”(Meixner2012:167-168).Taciekawareinterpretacjawykracza
jednakżezdecydowaniepozazakresniniejszychrozważań.Równieżpozazakre-
semizasięgiemtychrozważańjestpropozycjaprzedstawionaprzezBarbaręCassin
(2014),zestawiającatezyGorgiaszazpoematemParmenidesaiproponującaod-
czytaniefilozofiisofistówzperspektywydokonańHeideggera.
NagrunciebardziejtradycyjnychinterpretacjiAndrzejNowakowskidokonu-
jekrótkiegoprzegląduwybranejliteraturyprzedmiotuikonstatuje:
PierwszatezaGorgiaszawzbudzakonsternacjęhistoryków,prowokującwielehi-
potezdotyczącychsposobujejrozumienia.Tezamabyć,wedługtychdomysłów,
żartem,popisemsprawnościretorycznej,satyrąnafilozofięeleatów,zupełnieserio
podjętąpróbąsprowadzeniafilozofiieleackiej(amożenawetcałejfilozofii)doab-
surdu,środkiempopularyzacjifilozofiiprzyrodyorazlogikieleackiej,deklaracją
nihilizmu,fenomenalizmu,przygotowaniemgruntudlarozwojuiupowszechnienia
retoryki,odkryciemtrudnościlogicznych,ciekawymnonsensem.Wysuwasięteż
przypuszczenia,żetezamainneznaczenieniżto,któretradycyjniejejsięprzypisuje
(Nowakowski2016:71-72).
Wartowtymmiejscupodkreślić,żeprzyinterpretacjidosłownejpierwszateza
Gorgiaszamiałabycharaktersamoobalającysię:nieprawda,żenicnieistnieje,
ponieważistniejechoćbytateza,istnieje-wbrewimplicytnejwpierwszejtezie
autonegacji-wypowiadającytezęGorgiasz8oraz,conajważniejszedlanaszych
rozważań,istniejejęzyk,pozwalającynasformułowaniekażdej,nawetnajbardziej
paradoksalnejtezyiumożliwiającypodzieleniesięwiedzą.RobinWaterfield
zwracauwagęnaistotnejęzykowo-komunikacyjneuwarunkowaniatezirównież
podkreśla,żetrylematGorgiaszamacharaktersamoobalającysię,ponieważgdy-
byGorgiaszrzeczywiściechciałprzekonaćdoswoichtez,toaktkomunikacji
musiałbyjednakzaistnieć(Waterfield2000:224).
WprawdzieIzydoraDąmbska,piszącorelacjachzachodzącychpomiędzyję-
zykiemapoznaniem,podkreśla,wkontekścieGorgiasza,nniedostatkijęzykajako
8Por.Blandzi(2012:246):ngdybynicnieistniało,torównieżpodmiotjakoniezaistniałyniemógł-
bynigdyobwieścićtejrewelacji”.Por.uwagiw:Wardy(2005:23).
16
