Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PonierozstrzygniętejbitwiepodGrochowem(25lutego1831r.)wodzemna-
czelnymzostałgen.bryg.JanSkrzynecki.IgnacyPrądzyńskioceniałgonastępują-
co:„JanSkrzyneckiurodziłsięnietylkoniewodzem,lecznawetnieżołnierzem,zo-
stałwojskowym,ponieważwczasiejegomłodościmłodyPolakniemiałwyboru,
zwłaszczakiedyjakwłaśnieSkrzynecki,nieodbyłgruntownychnauk,którebygo
doinnegozawoduusposobiły.Żołnierzemtylkomógłzostaćmłodyczłowiekbez
majątku,którysięchciałwznieśćkoniecznie”63.
WSztabieGłównymnastąpiłydużezmiany.Jegoszefemzostał(od26lutego
1831r.)gen.bryg.WojciechChrzanowski.Cechowałagobardzodobraznajomość
służbywojskowej,zdolnośćdoopracowywaniadobrychplanówoperacyjnych
iorientowaniasięnapoluwalki64.Jednocześniepowstanieuważałzanieszczęście,
niewierzyłwjegozwycięstwo,sądził,żejedynymwyjściemsąukłady65.
Wramachzmiandokonanychwsztabierozgraniczonazostałakadradowódczo-
-sztabowaarmiipolowejodkadrcentralnychinstytucjiwojskowych.Efektembyła
dwutorowośćdziałańszefaSztabuGłównegoikwatermistrzageneralnego,cospo-
wodowałozakłóceniawdowodzeniu66.
OceniającdziałanieSztabuGłównegopobitwiepodGrochowemzauważyćnależy,
żewysokipoziomosiągnęłoplanowanieoperacyjneprowadzonepodkierownictwem
gen.ChrzanowskiegoiPrądzyńskiego.Określonoceleoperacji,wzorowebyłoubezpie-
czeniedziałań,rozmachoperacjiiprostotaplanuodpowiadałyrealnemupołożeniu
stron67.Niezostałotojednakodpowiedniowykorzystaneprzezgen.Skrzyneckiego.
Poważnymbłędembyłoto,żeniezostałysprecyzowanekompetencjeszefaSztabu
Głównegowstosunkudodowódcówiichsztabóworazdyrekcjiartyleriiiinżynierii.
SzefSztabuGłównego,będącynominalniezastępcąnaczelnegowodza,faktycznienim
niebył.PoważnymniedociągnięciemwpracySztabuGłównegobyłasłabadziałalność
organówrozpoznawczych,któreniebyłyprzygotowanedopracywwarunkachwojny68.
Mimotrudnejsytuacjiipopełnieniuróżnychbłędówprzeznaczelnedowództwo,
wtymSztabGłówny,załamanazostałarosyjskaofensywazimowa(Grochów),na-
stępnieprzeprowadzonouderzeniewzdłuższosybrzeskiej(Iganie).
PrzyocenieSztabuGłównegowojskKrólestwaPolskiegonależyuwzględnićto,
żebyłonniedoceniany,lekceważonyprzeznaczelnychwodzów,niezawszemógł
rozwinąćwłasnąinicjatywę.Ujemnienajegopracęwpływałyczęstezmianyszefów
orazbraksprecyzowanejroliwsiłachzbrojnychiobowiązkówfunkcyjnychpo-
szczególnychoficerów.Niebyłteżprzygotowanydopracywwarunkachpolowych.
Mimotychbrakówzdałegzaminwwojniepolsko-rosyjskiej.
Wtakiejsytuacjiniemogłobyćdobregodowodzenia.Załamywałysięrównież
dobrekoncepcjestrategiczne.Wojnapolsko-rosyjskazwymienionychprzyczyn,
agłówniezpowoduprzewagimilitarnejRosjiibrakupomocyzzewnątrzmusiała
zakończyćsięklęską.Wódznaczelnygen.KazimierzMałachowskiwobeczaistnia-
1111111
63J.Prądzyński,Czterejostatniwodzowie...,s.81.
64J.Orzechowski,Dowodzenie...,s.427.
65S.Barzykowski,Historyapowstanialistopadowego...,s.40.
66T.Rawski,Genezaiewolucja...,s.34.
67JOrzechowski,Dowodzenie...,s.440.
68Ibidem,s.428.
25
