Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cznychprzezkadrydowódczo-sztabowe.Dowódcybylidobrymiwykonawcamiale
słabymitaktykami.Niemieliwiedzydotyczącejdowodzeniazwiązkamitaktyczny-
miioperacyjnymi.Takistanspowodowanybyłm.in.przeprowadzaniemmanewrów
zawszewtejsamejmiejscowości,wedługwcześniejopracowanegoplanuoraz
przykładaniemnadmiernejwagidomusztrygarnizonowej50.
SztabGłównyrozpocząłdziałaniawojennewtakiejstrukturzeorganizacyjnej,
wjakiejistniałdotychczas.Od7grudnia1830r.do26lutego1831r.szefemSztabu
byłgen.JózefMroziński51.WstępującdoarmiiKrólestwaPolskiegotraktowałon
służbęwojskową„jedyniejakosposóbutrzymania.Chętniejniżsłużbązajmowałsię
literaturą”52.Niewierzyłwzwycięstwopowstania.
Generalnymkwatermistrzem,pomocnikiemszefasztabuwsprawachoperacyj-
nychzostałmianowany16grudnia1830r.gen.dyw.JanMalletski53.Byłonprze-
ciwnikiempowstania,nieznałsięteżnasprawachoperacyjnych54.Generalnemu
kwatermistrzowi,podobniejakSztabowiGłównemuniesprecyzowanodokładnych
zadań.Ponadtooficerówtegopionuzatrudnionodopracniemającychnicwspólne-
gozichprzygotowaniem.
Generałemdyżurnymbyłdo30stycznia1831r.gen.dyw.JózefRautenstrauch,
aponimgen.bryg.FranciszekMorawski.Byłonzzainteresowańkrytykiemlite-
rackim55inieznałsięnapracysztabowej.
Poprzyjęciunaczelnegodowództwaprzezgen.MichałaRadziwiłła,30stycznia
1831r.ukazałsięrozkazoorganizacjiipodzialepracywSztabieGłównym,który
podzielonyzostałnaoddziały.Pierwszy,podlegającybezpośredniogen.Mroziń-
skiemumiałwydawaćrozkazydotyczącesłużbywewnętrznej,prowadzićewidencję
personalną,zarządzaćruchamiwojskiichdyslokacją.Dojegoobowiązkównależa-
łorównieżzaopatrzeniewżywnośćifurażorazprowadzenierozpoznania.
Drugi,podlegającygen.FranciszkowiMorawskiemumiałzajmowaćsięorgani-
zacjąnowychjednostekiichuzbrojeniem.Wjegogestiibyłarównieżpolicjawoj-
skowa,służbazdrowiaisądownictwowojskowe.Natomiastkwatermistrzostwoge-
neralnestawałosięoddzielnąinstytucją,podlegającąbezpośrednionaczelnemuwo-
dzowi56.
5lutego1831r.armiarosyjskapoddowództwemfeldmarszałkaIwanaDybicza
przekroczyłagraniceKrólestwaPolskiego.
PoczątkowoSztabGłówny,któryprzezpierwszedwamiesiącenieprzejawiał
większejdziałalności–pracowałwbudynkunamiestnikowskimnaKrakowskim
1111111
50Podobnysystemszkoleniaobowiązywałrównieżwarmiirosyjskiej.Pozakończeniuwojenna-
poleońskichzaczętozwracaćuwagęnaubiórimusztrę,cowkonsekwencjistałosięprzyczyną
nieznajomościrzemiosławojennego.
51NastępnymiszefamiSztabuGłównegobylikolejno:gen.bryg.WojciechChrzanowski,gen.
bryg.IgnacyPrądzyński,gen.dyw.TomaszŁubieńskiigen.bryg.JakubLewiński.
52PamiętnikigenerałaPrądzyńskiego,oprac.B.Gembarzewski,Kraków1909,t.I,s.254.
53Kolejnymikwatermistrzamigeneralnymibyli:gen.bryg.IgnacyPrądzyński,płkMarcinKle-
mensowski(pełniącyobowiązki),gen.bryg.IgnacyPrądzyński,gen.bryg.KlemensKołacz-
kowski,gen.dyw.IgnacyPrądzyńskiipłkMarcinKlemensowski.
54J.Orzechowski,Dowodzenie...,s.436.
55Ibidem,s.437.
56T.Rawski,Genezaiewolucja...,s.33.
23
