Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nBystaćsięporządnymczłowiekiem”
.ErnstaBernheimacurriculumvitae
19
PodręcznikBernheimawswojejostatecznejformie,jakąprzybrał
w1908roku,nanowoujmowałhistorięjakonaukę.Zjednejstrony
drobiazgowoopisywałjejwłasnąmetodę,zdrugiejzaśdefiniowałjej
materiałbadawczy,jakimsąźródłahistoryczne.Wzakresierekonstrukcji
historycznejznacznieposzerzyłpoledziałaniahistoryka,zwracającuwagę
nadyscyplinybadawcze,równieżtedopierocosiękonstytuujące,które
mogłybypełnićpomocnicząfunkcjęwhistorycznejinterpretacji.Jestto
teżpierwszapróbacałościowegoujęciametodologiihistorii,którastanowi
systematycznywykładmetodykihistorycznejwpisanejwholistycznąkon-
cepcjęmetodologiihumanistyki.To,cowyróżniadziełoBernheimana
tlewieluinnychpodręcznikówzróżnychdziedzinhumanistyki,tofakt,
żewwieluaspektachsięnieprzedawniło,awręczdziśjeszczewymaga
namysłu,bezktóregoniesposóbpodjąćteoriihistoriinanowo(poraz
ostatnireprintdziełaBernheimawydanyzostałwStanachZjednoczonych
wroku2003).
KoncepcjaBernheimadotyczącametodyhistorycznej,pogłębiana
wkolejnychwydaniachjegopodręcznika,niebroniłajużtakwyraźnie
jakwGeschichtsforschungundGeschichtsphilosophieidiografizmuwhistorii.
Bernheimwdalszymciągubyłprzeciwnikiempozytywistycznegopodej-
ściadohistorii,stawiającegonaprawahistoryczne,niezaprzeczałjednak
możliwościdociekaniapewnychprawidłowościianalogii.Spowodowało
to,żewycofałsięwpewnymmomenciezesporuometodę,jakirozwinął
pracąDeutschesWirtschafslebeninMittelalterKarlLamprecht.Dyskusja,
niezawszenaukowa,podzieliłahistorykównazwolennikównowegopodej-
ściadohistorii,jakipromowałLamprecht,itwardychobrońcówhistorii
rozumianejprzezpryzmatdziejówpolitycznych,coforsowalim.in.Sybel,
MeineckeiBelow.Tenostatniwniewybrednysposóbatakowałrównież
zwolennikówLamprechtaz,jaktookreślał,kołaprzyjaciółHoenigera
iJastrowa.Nieprzypadkowochodziłoprzytymodwóchhistoryków
żydowskiegopochodzenia,którymibyliRobertHoenigeriIgnazJastrow,
entuzjaścimetodyLamprechta.Niedość,żespórsięnasilał,tostopniowo
przyjmowałżenującywręczcharakter.WlistachdoBernheimaLamprecht
określałBelowajakokłamcęiczłowiekamoralniemartwego.AdolfWach
uznałgowprostzapsychopatę,aWilhelmMaurenbrecherzaproponował,
bywystąpićdoministerstwaonaganędlaBelowa.Takczyinaczejkon-
taktylistowneBernheimaiLamprechtawokresiesporuometodęnieco
sięrozluźniły.
