Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NajdonioślejszespostrzeżenieGentnerodnosisiędoodwzorowywaniatzw.rela-
cjiwyższegorzędu,azwłaszczarelacjikonsekwencjilogicznejiprzyczynowości.
Stanowiąonenajistotniejszespoiwokonstrukcjianalogii.Możnapowiedzieć,że
sątowspólneprawarządząceposzczególnymidziedzinami.Analogiajesttym
pełniejsza,imściślejprawatepokrywająsięwobudziedzinach.Przykładowo,
relacjadrugiegorzęduzachodzipomiędzy:
przyciąga(Słońce,planeta)
oraz
krążywokół(planeta,Słońce),
ponieważtadrugajestskutkiempierwszej:zgodniezteoriąruchuwpolucen-
tralnymplanetadlategokrążywokółSłońca,żejestprzeznieprzyciągana.Ta
samarelacjazachodzimiędzy:
przyciąga(jądro,elektron)
oraz
krążywokół(elektron,jądro)
możemywięczapisaćodpowiedniość:
DLATEGO,ŻE[krążywokół(planeta,Słońce),przyciąga(Słońce,planeta)]
→DLATEGO,ŻE[krążywokół(elektron,jądro),przyciąga(jądro,elektron)].
Istniejewieleinnychzwiązkówtegorodzaju.SiłaprzyciąganiamiędzySłoń-
cemaplanetąjestrównasileprzyciąganiamiędzyplanetąaSłońcem,itosamo
odnosisiędoparyjądro-elektron.Kształtorbityplanetyjestkonsekwencją
odwrotnejproporcjonalnościsiłyprzyciąganiaodkwadratuodległości-itak
samorzeczysięmająwprzypadkumodeluatomu.
Równieżwprzypadkuanalogiiokręt-państwodostrzegamymożliwedo
odwzorowaniarelacjedrugiegorzędu:itakkapitandecydujeokursieokrętu
dziękitemu,żemawładzęnadzałogą,ipodobniewładcadecydujeobieguspraw
państwowychdziękitemu,żemawładzęnadobywatelami.Mamywięc:
DLATEGO,ŻE[rządzi(kapitan,załogą),decyduje_o(kapitan,kurs(okrętu))]
→DLATEGO,ŻE[rządzi(władca,poddanymi),decyduje_o(władca,bieg_spraw
(państwo))].
Możemybeztruduznaleźćwiększąliczbęodpowiedniościmiędzyrelacjami
wyższegorzędu.Takjakcelemkapitanajestustanowieniewłaściwegokursu
okrętu,takcelemwładcyjestustanowieniewłaściwegobiegusprawpaństwo-
wych.Wybórzłegokursuokrętuprzezkapitanazagrażabezpieczeństwuokrętu
izałogi-analogicznierzeczysięmająwprzypadkuwładcyipaństwa.
Gentnerzauważasłusznie,żeobogactwiepodobieństwastanowiprzede
wszystkimliczbarelacjiwyższegorzęduprzeniesionychzeźródładoceluza
pomocąodwzorowaniasystematycznego.Towłaśnieonestanowiąniejakordzeń
ANALOGIA
39
