Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
filozofemmarnymiprymitywnym,toraczejobróćmynasząinteligencjęnadowodzenie
czegośprzeciwnego,niżbyśmymielichoćbywtejjednejdziedzinienadwerężaćautorytet,
któregoistnieniejestwarunkiemzwycięstwa.Jeśliwiemy,żeGidejestwielkimpisarzem,
tojednaklepiej,żebystrzelecwtwierdzynigdyniesłyszałjegonazwiska,niżbymiał,
zaczytanywjegoutworach,choćrazwypalićniecelnie.Jeślikomendanttwierdzyjest
zbrodniarzem,tojednaklepiejprzemilczećtowobecjegopodwładnych,niżdopuścić,byci
rozprawiającsięznimzostawiliniestrzeżonewrota.
L.Kołakowski,Śmierćbogów
Alegoriamożemiećzarównopostaćkrótkiej,obrazowejwypowiedzijakIksiń-
skiwiercidziurywłodzi,którąwszyscypłyniemy,jakirozbudowanych,nieraz
wielowątkowychprzedstawi,jaknaprzykładsławnaalegoriajaskini,za
pomocąktórejPlatonprzedstawiłswojąkoncepcjęidei,czyalegoriazawarta
wewangelicznejprzypowieściosiewcy(Mt13:1).Zarównoalegoria,jak
imyśleniealegorycznekomponentamiwielubajek,zwrotówprzysłowio-
wychiprzysłów,np.niewywołujwilkazlasu,pobićkogośjegowłasnąbronią,
wyważaćotwartedrzwi,pozwalającnaskrótowe,ajednocześniedobitneiwyra-
zisteujęciemyśli.
Wargumentacjialegoriaprzydatnajestwplastycznym,odwołującymsię
dozrozumiałegodlaodbiorcyjęzykakonkretuprzedstawianiuianalizowaniu
abstrakcyjnychidei,zawiłychzjawiskpsychologicznychczyspołecznychitp.,
wyodrębnieniezmyślowejmateriinajistotniejszychelementówiskupianiuna
nichuwagiodbiorcy.Zastosowaniealegoriipozwalawięcnawyrazisteisynte-
tyczneobjaśnieniestanowiska,przedstawienieidei,argumentuczyteżpunktu
widzenia.
Alegoriajestwygodnymśrodkiemwprowadzaniaelementówperswazyjnych
(por.Tmetafora,Tperswazja,Temocje)poprzezbudowanieobrazówzawiera-
jącychnacechowanepozytywnielubnegatywniepostacieludzkie,zwierzęta
iprzedmioty(świnia,orzeł,bat,pochodnia).
PRZYKŁAD3
ZastosowaniealegoriidocelówTamplifikacjiilustrujenastępującyprzykład:
Asystujemyprzypogrzebieowejmitologii,azarazempogrzebiemoralnympewnych
formruchurewolucyjnego,niezdolnychdoprzewodnictwapostępowispołecznemu:jest
towszakżepogrzebniezwyczajny-koszmarnagroteska,wktórejtrupniezdającsobie
sprawyzwłasnejśmierci,wykrzykujeochoczoróżnehasławprzekonaniu,żestoinaczele
radosnejmanifestacjiirozdzielatęgieciosymiędzyuczestnikówpochoduwstrząsanych
makabrycznymśmiechem.[ś]
L.Kołakowski
por.Tmetafora,Tporównanie.
26
ALEGORIA