Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dostarczonychprzezeksperyment,pomiar,obserwacjęitp.Aposteriorycznesą
twierdzeniatakiejak:Niljestnajdłuższąrzekąświata.Wszystkiessakisączerwono-
krwiste.NieistniejeżycienaMarsie-uznanieprawdziwościtychzdańpowinno
byćpoprzedzonebadaniamiempirycznymi,takimijaknp.pomiardługościNilu
iinnychrzekświata,badaniekrwiróżnychssakówitp.
Twierdzenianaukempirycznych:fizyki,biologiiczyekonomiitotwierdzenia
aposteriori.Niesąnatomiastaposterioryczneżadnetwierdzeniamatematyki
ilogiki.
por.Tapriori,Tfalsyfikowalność.
AjdukiewiczK.,Logikaadoświadczenie
APOSTROFA
(gr.apostrophe-zwrot,odwołaniesię;łac.aversio-odwróceniesię)ret.grupa
Tfigurmyśli,którychwspólnącechąjestzwróceniesięmówcydoinnychadre-
satówniżustaleniprzezokolicznościmowy.
Dofigurtychzaliczasiębezpośredni,patetycznyzwrotdobogów,osób,per-
sonifikacjiróżnychideiiwartościitp.,atakżenagłezwróceniesiędosędziów,
doprzeciwnika,doczęściaudytorium(np.wprzemówieniusejmowym-do
opozycji)dowidowni,osóbprzysłuchującychsięitp.
PRZYKŁADY:
(1)Sąjednakmiędzynamiitacy,którzyniechcązgody,niechcąpojednania-tak-do
wasmówiępanowieendecy!
(2)SwojąsławnąpierwsząmowęprzeciwKatylinierozpoczynaCyceron,zwra-
cającsięniedozgromadzonychsenatorów,leczdosamegoKatyliny:
Kiedywreszcieprzestaniesz,Katylino,nadużywaćnaszejcierpliwości?Jakdługo
jeszczebędzieszznasdrwił,szaleńcze?Dokądpanoszyćsiębędzietanieokiełznana
zuchwałość?[ś]
tłum.S.Kołodziejczyk,J.Mrukówna,D.Turkowska
(3)WPanuWołodyjowskimHenrykaSienkiewiczaksiądzKamińskirozpoczyna-
jącprzejmującąmowępogrzebowązwracasiędospoczywającegowtrum-
nieciałaWołodyjowskiego:
-PaniepułkownikuWołodyjowski![ś]
-DlaBoga,panieWołodyjowski!Larumgrają!wojna!nieprzyjacielwgranicach!
atysięniezrywasz?szabliniechwytasz?nakońniesiadasz?Cosięstałoztobą,
żołnierzu?[ś]
Wtejgrupiefigurznajdująsię:odwołaniesiędoosądusłuchaczy(łac.communi-
catio=gr.anakoinosis-por.Tpytaniaretoryczne),moralizatorskienapomnienie
54
APOSTROFA
