Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Choińska,Sztukajakowartośćwobeckryzysukulturyeuropejskiej,
Słupsk2009,ISBN978-83-7467-009-8,©byWNAkademiiPomorskiejwSłupsku
RozdziałI
Obronionaklasyczność.
ZbigniewHerbert
Trojepolskichpisarzy:AleksandraOlędzka-Frybesowa,JózefCzap-
skiorazZbigniewHerberttomiłośnicysztukpięknych.Oglądając
ipodziwiającmalarstwozprzeszłości,potrafiąoniwyciągaćwnioskina
tematczasów,wktórychowedziełapowstawały.Malarstwowspółczes-
neczęstokroćoceniająnegatywnie,ponieważodzwierciedlaonodzisiej-
szykryzyskulturowyEuropy.
Wartościowaniesztukistanowidlapisarzy,którymisięzajmuję,efekt
ichswoistego(poprzezautentycznezaangażowaniesięorazbezpośrednią
konfrontację)dialoguzmitemkulturyśródziemnomorskiej.Pomimo
istotnychzbieżności,każdyznichrozumiałwłaściwyporządeksztuki
niecoinaczej,ponieważnaróżnesposobyrewidowalionikanonytradycji.
ZbigniewHerbertprzewartościowywałkulturowemityniejako„bar-
baryzując”klasyczne,kojarzonezoświeceniowymracjonalizmemteorie
Winckelmannowskie,wduchuktórychprzezwielelatpostrzeganoprze-
szłość.Jedynieporządektwórczy(stanowiącywsztucewypadkowąpo-
międzywzorcemklasycznymaromantycznym,awięcdalekiodWinckel-
mannowskichideałów)umożliwiapowstawaniewartościowychdzieł
sztuki,którerealizujątriadęwartości.Dziełoprzyczyniasiędowytwarza-
niasensownościświata,dowidzeniaświatadobrymipięknym.
StanowiskoHerbertajestbliskiepoglądomjegoduchowegomistrza,
HenrykaElzenberga
22.ZdaniemElzenbergakażdyporządekjestnie-
trwaływskutektego,żeistniejewświecienietykalnarezerwaniepojęto-
ści,doktórejmożemysięjedynieprzybliżać,nigdynieosiągającsatys-
fakcjonującychpoznawczoefektów.Jednocześniefilozoftentwierdził,
żeotaczającyświat:
———
———
—
22NazwiązkitwórczościHerbertazpoglądamiElzenbergawskazywalimiędzy
innymi:D.Opacka-Walasek,„...pozostaćwiernymniepewnejjasności”.Wybrane
problemypoezjiZbigniewaHerberta,Wyd.UŚ,Katowice1996,s.101czy
J.Brzozowski,AntykHerberta,[w:]PoznawanieHerberta,red.iwstępA.Frana-
szek,WL,Kraków2000.
16
