Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Operacjonalizacjacelówkształcenia
25
Dydaktycyprzedmiotowi,autorzyprogramów,podręczników,standardóweg-
zaminacyjnychiskryptówdlanauczycielidokonaliwostatnichlatachwielkiego
postępuwtymkierunku.Niezwalniatojednaknauczycielizudziałuwprocesie
operacjonalizacjicelów,atozdwóchpowodów.
Popierwsze,korzystaniezgotowychwykazówcelówoperacyjnychmożebyć
bardziejkłopotliweniżsamodzielnedokonywanieoperacjonalizacjicelówogólnych.
Wykazytakiesądługieiobfitująwskrótowewyrażenia,któremusząbyć
dodatkowoobjaśnianezewnętrznemuużytkownikowi.Dobrzesformułowane,tworzą
systemyozłożonejstrukturze,niedopuszczającuchybieńiprzeinaczeń.Wymagają
tymwięcejwysiłku,imbardziejsązaawansowane,aniegwarantujązrozumienia
przezzewnętrznegoużytkownika.
Podrugie,tylkosamodzielneoperacjonalizowaniecelówprzeznauczyciela
możeprzynieśćichwersjęnajprostsząiwpełnidostosowanądowarunkówjego
pracy.Wniektórychprzypadkachbędzietorozwiązanietwórcze,winnych–tylko
wtórneopracowanie,pozwalającelepiejzrozumiećzaletyiograniczeniawykazów
zawartychwprogramachkształceniaiwpodręcznikachszkolnych.
Operacjonalizacjacelówkształceniajesttrudna.Wymagadobrejznajomości
szkoły,przedmiotuorazzewnętrznych(wyposażenie,organizacja)iwewnętrznych
(dyspozycjeuczniówinauczycieli)warunkówkształcenia.Potrzebnajestzarówno
precyzjajęzykowa,jakiwyobraźnia.Nadewszystkojednakwciążbrakjest
nauczycielomprzygotowaniadotakichdziałańorazwyćwiczeniawichwykony-
waniuiocenie.Proceduraoperacjonalizacjicelówkształceniamożebyćna-
stępująca
5
:
1.
Zapisanieceluwpostaciogólnej.Ponieważkażdesłowojesttuważne,
poleganienapamięcibywautrudnieniemwykonywanejpracy.Zapisujemy
zatem:„Samodzielnośćinterpretacjidoniosłychwydarzeńhistorycznych”.
2.
Intuicyjnyobrazuczniaosiągającegocel.Iluznamyuczniów(lubabsol-
wentówszkoły),którzydanycelosiągnęli?Zbieramyichwwyobraźni
wgrupę.Cowspólnegomajączłonkowietejgrupy?Czymróżniąsięodreszty
uczniów(absolwentów)?Otostoiprzednamikilkuuczniówzdolnychdo
mówienia(pisania)onajważniejszychwydarzeniach,dawnychinowych,
krytycznie,odważnieizodpowiednimuzasadnieniem...Jaksięzachowują,
gdydowodzątychumiejętności?
3.
Luźnezapisycelówoperacyjnych.Zastosujmy,indywidualnielubzbiorowo,
„burzęmózgów”ipostarajmysię„rzucićnapapier”(lubnataśmęmagneto-
5
TaprocedurajestopartanadwudziełachR.F.Magera:PreparingInstructionalObjectives,
PaloAlto1962,Fearon;GoalAnalysis,Belmont1972,Fearon.Nieprowadzionajednaktakdaleko,
jakjegopropozycje.Magerzaleca„budowanieukładuodniesienia”wykonywanejczynności,awtym
przedewszystkimokreśleniainformacjiudostępnianejuczniowiorazsprecyzowania„miarywykonania”
czynności(jejbiegłości,jakości,dopuszczalnychbłędów).Wnaszejkoncepcjidydaktykitedwazabiegi
dotycząmateriałukształceniaiwymagańprogramowych,traktowanychjakoosobnewymiarytreści
kształcenia.