Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
OdMelancholiidoŻniwiarek
ślałbardziejelementypostawy,zaangażowania,„duchowy”–jakpi-
sał–wymiardziałalnościartystycznej,aniejejformalny,estetycz-
nycharakter.Sztuka,dziękiswej„duchowości”,miałasłużyćznisz-
czeniukapitalizmu,formacjiwrogiejkulturze.Jegorysunkiiobrazy,
odynamicznych,aleteżuproszczonychformach,wymierzonebyły
westetyzmkulturymieszczańskiej.Pierwotniebyłybardzoekspre-
syjne,następniebardziej„uporządkowane”,zdradzającezainteresowa-
nieszerokopojętymkonstruktywizmem.Takżepóźniejszadziałalność
Kubickiego,jużpopowrociedoNiemiec,dobitnieświadczyojegoza-
angażowaniu,anawetradykalizacji.KrytykaNovembergruppe,pod-
pisaniew1922rokumanifestuDieKommune,udziałwrozłamiepod-
czasodbywającegosięwtymsamymrokuwDüsseldorfiePierwszego
KongresuPostępowychArtystówisformułowaniedrugiegomanifestu
DieKommune–towszystkowskazujenapostawęKubickiego,bardzo
odległąodtej,jakąprzejawiałJerzyHulewicz20.
Napięciamiędzytymiartystami,jużwcześniejdośćwyraźne,
wpóźniejszymokresieokazałysięniedoprzezwyciężenia.Jestto
pierwszysygnałnapięciamiędzynacjonalizacjąisocjalizacjąsztu-
kinowoczesnej,którezwiększąsiłązostanieujawnionepóźniej.Nie-
mniejjednakwkwestiachzasadniczychistniałomiędzynimiporo-
zumienie.Dotyczyłoonotakżeformułowanejczęstopozapraktyką
artystycznąideologiinarodowej,manifestacjipatriotyzmuorazsoli-
darnościznowympolskimpaństwem,któremucoruszgroziłyróż-
neniebezpieczeństwa.Spektakularnymtegoprzejawem–jakpoda-
jeJerzyMalinowski–byłaich(niezależnaodsiebie)reakcjanastano-
wiskowobecwojnypolsko-bolszewickiejw1920roku,jakiezająłich
dawnysojusznik,„DieAktion”.Kiedyberlińskiepismoopowiedzia-
łosiępostronierosyjskiej,zarówno„Zdrój”(Hulewicz),jakiblisko
powiązanyz„DieAktion”StanisławKubicki(cozapewneświadczy
osilejegouczućnarodowych)ztegosamegopowoduzerwalikontakty
zFranzemPfemfertem,redaktoremiwydawcąniemieckiegopisma21.
Tojednak,cowcześniej(wmomenciezałożenia)konsolidowałogru-
pę,tokonfliktzbardzowpływowąwPoznaniuiWielkopolscepartią
NarodowejDemokracji,dlaktórejniedoprzyjęciabyłazarówno„pań-
stwowa”perspektywaHulewiczaoraz–tymbardziej–koncepcjare-
wolucjiKubickiego.Dla„endeckich”krytykówniedoprzyjęciabyła
20J.Malinowski,op.cit.,s.126n.
21Ibidem,s.33.
