Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
możnabymówićo„racjonalistycznejliryce”–najbardziej
widowiskowo,uchwytnieobjawiłsięwarchitekturze.Niejest
todziwne,wniejbowiemwszystkiesiływolnegonarodu
–gospodarcze,techniczne,duchowe–zazwyczajznajdująnajbardziej
bezpośredniwyraz.
Jakwliteraturzedwadziesięcioleciasąpodzielonemiędzypoezję
iprozę,wsztucearchitektonicznejdzieląjemiędzysiebiedwie
„szkoły”:krakowskaiwarszawska.PierwszareprezentowałaPolskę
naparyskiejExpositiondesArtsDécoratifswroku1925,naszudział
wwystawiezroku1937stałwyłączniepodchłodnoświecącągwiazdą
drugiejztych„szkół”izdobyłdlaniejuznaniemiędzynarodowe.
„Szkołakrakowska”,tradycjonalnaisentymentalna,możesię
powołaćnaWyspiańskiegojakonatwórcęprojektuWawelu-Akropolu,
alewiążesięprzedewszystkimzodkryciembarokujakoprądu
najbardziejswoiścieprzyswojonegoprzezgeniuszpolski.Stanowiona
próbętworzeniastylunarodowegonapodstawiehistorycznejinarzuca
tenstylwpierwszymokresiepodnoszeniazgruzówPolski
niepodległej.
„Szkoławarszawska”wychodzizżycia,zrozbiorupotrzeb
iwarunkówrzeczywistych,donichdostosowujeplanykonstrukcyjne
ikształtyplastyczne.Podjejnatchnieniemplanujesięibuduje
Warszawęuwolnionązpierścieniafortyfikacjirosyjskich,prawie
czterokrotniepowiększającąwciągukilkunastulatswójobszar
iwuniesieniurozrostuwidzącąsięjużmiastemdwuipół
milionowym.
Warszawskiracjonalizmarchitektonicznytoniejeststyl
odświętny,jesttoprzedewszystkimstyldniacodziennego:jasny,
celowy,pełenumiaru.Najwymowniejwyrażasięonwbudownictwie
mieszkaniowym,najpotężniejwzimnymwizjonerstwie
urbanistycznym.NiezrealizowanyprojektdzielnicyPiłsudskiego
wnowejWarszawiewolnobodajzaliczyćdonajbardziejśmiałych
wzlotówwurbanistycenietylkopolskiej.
Filozofianiepodległości,jakbypoufniespowinowacona
