Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁPIERWSZY,DEFINICYJNY
ZROZUMIEĆTABU
ITarapatyterminologiczne,dylematydefinicyjne
Gdybytoetymologicznieustaloneznaczeniaterminówokreślałyichdalszą
recepcję,atakżefunkcjonowaniewnauce,toetnologicznadebatanadpoję-
ciemtabuniebyłabyzpewnościąaniwpołowietakobfita.Nieulegabowiem
wątpliwości,żenotowanewoceańskiejpodgrupiejęzykówaustronezyjskich
tabulubtapujestzłożeniemczasownikata–nzaznaczać”,iprzysłówkainten-
sywnościpu,awięcwsumietłumaczysięjakonto,cosilniezaznaczone”.Tak
etymologizowalijedziewiętnastowiecznibadaczePolinezji,aichobjaśnienie
przyjąłsirJamesGeorgeFrazer,kiedyopracowałtohasłodlaprzełomowego
IXwydaniaEncyclopaediaBritannicaz1875r.RozumiałtotakżenaszSta-
nisławCiszewski,który,szukającstosownychsłówpolskichnazastąpienie
używanychwówczasntabu”intabuować”,proponowałludowewyrazynwara”
(zczasownikiemnwarować”)inzasie”(nniewolno”,stądgwarowe:rzeczownik
nzaś”–zakaz,iczasowniknzasić”).nNadająsię[one]dlatego,iżrówniejak
ipolinezyjskietabusątoterminynajzupełniejobojętne.To,codlakogośjest
zasiealbotabu,wcalejeszczenietłumaczy,dlaczegoowocośjestdlaosobytej
zasiealbodlaczegojesttabu”(Ciszewski1925,s.67).
Ale–stop!Czytapewnośćjestuzasadniona?Przecieżwwieloletniejde-
bacieetymologicznejposuwanosięnawetdostwierdzeń,żesłowotopochodzi
zsanskrytualbozindonezyjskiego,żejestpochodnątupua–nmiesiączka”,albo
żeoznaczandąćwkonchę”(przyogłaszaniuzakazu);byłotychteoriikilka-
dziesiąt.Jeślicośsprawia,żetojednaktępierwsząetymologięwartouznaćza
