Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Genezaipowstanietajnychsłużbpolicyjnychorazinstytucjitajnego...
Pracaagentówobserwacjiwewnętrznejpolegałanaprzeniknięciudostruk-
turrozpracowywanychśrodowisk,przyjednoczesnymukryciufaktuwspółpracy
zpolicją.Oprócznadzorującegopracęagentaoficerażandarmerii(kontrolera)
niktnieznałjegoprawdziwejtożsamości21.Abyzapewnićpełnąkonspirację
współpracy,spotkaniażandarmówzagentamiodbywałysiępozasiedzibą
Ochrany,wspecjalniedotegoceluwynajętychmieszkaniachiogodzinie
uprzednioustalonejzżandarmemnadzorującym.Agenciwkartotekachtajnych
współpracownikówoznaczanibylipseudonimami,którymipodpisywaliskłada-
neraporty.Wynagrodzeniezawspółpracęwypłacanoimmiesięcznielubza
konkretnąinformację.Agencimusieliwskazywaćosobypodejrzewanewtaki
sposób,abyniezdradzićswejrzeczywistejroli22.
Poupadkuimperiumrosyjskiegozadaniaorganówbezpieczeństwapowie-
rzononowoutworzonym:Czeka(Wsiechrossijskajaczeriezwyczajnajakomissija
poborbieskontrriewolucyjejisabotażem)orazmilicji.Wciąguponad70lat
istnieniapaństwaradzieckiegostrukturaistniejącychorganówpolicyjnychule-
gaławielokrotniemodyfikacjom.Pomimocałkowitegoodcięciasiętwórców
państwabolszewickiegoodwszelkichpozostałościburżuazyjnejRosjimetody
niejawnegouzyskiwaniainformacjiwykorzystywaneprzeznowoutworzone
służbypolicyjneróżniłysiętylkowniewielkimstopniuodstosowanychprzez
carskiaparatbezpieczeństwa.
Odpoczątkukoncepcjaradzieckichsłużbbezpieczeństwazakładała,iż
głównymcelemichdziałaniajestkontrolakażdegoprzejawużyciaspołecznego
wpaństwie23.Znaczniezwiększonoliczbęsłużbodpowiedzialnychzakontrolę
niemalkażdejsferyfunkcjonowaniapaństwa24.Niespotykanejnigdziewcześniej
rozbudowieuległatakżestrukturatajnychwspółpracowników,którzywszczyto-
wymokresielatsiedemdziesiątychstanowiliblisko30%obywatelicałegopań-
stwa25.
Położenienaciskunawielośćosobowychźródełinformacjidoprowadziłodo
rozszerzeniazakresustosowanychprzezrosyjskiesłużbypolicyjneform
współpracyzobywatelami.Opróczwprowadzeniaobowiązkupoufnegodostar-
czaniainformacjiprzezosobyzajmująceokreślonestanowiskasłużbowe(osoby
zaufane)służbyradzieckiedysponowałystrukturąpoufnychosobowychźródeł
informacji,opierającąsięnatrzystopniowejhierarchiitajnychwspółpracowni-
ków.Podmiotemonajwyższejrandzebyłrezydent,doktóregozadańnależało
kierowaniepracąpodlegającychmuwspółpracownikówniższejkategorii1
agentówiinformatorów.Nieconiżejwstrukturzetajnychwspółpracowników
21RuudC.A.,StiepanowS.A.,s.94195.
22KaczyńskaE.,DrewniakD.,s.51160.
23KołakowskiP.,s.16.
24UraE.,ZaborowskiJ.,s.36138.
25AndrewCh.,GordijewskiO.,s.48.
