Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ListyAbelardaiHeloizy
stwaMaryliuznałgozatragiczny–niecałkiemzgodniezintencją
Rousseau–araczejwbrewjegointencji.
flŻywotHeloisy”tolosyprawdziwejosoby,jednak,wodróż-
nieniuodlosówFranceski,znanenamniepośrednio,zustpoety,
którykazałbohatercewokreślonysposóbopowiadaćswojąhisto-
rię,pozostawiającresztętejhistorii,wpostacialuzji,domyślności
iwiedzyczytelnika(araczejinterpretatorów),leczbezpośrednio.
Heloizapozostawiłaposobieprzepięknelistydoukochanego,on
zaś,ponadto,swojąbiografięilicznepismafilozoficzne.Tozasad-
niczaróżnica.Francescajestbowiempostaciąwykreowanądlakon-
kretnegopoetyckiegoiideologicznegocelu,jakkolwiekstworzoną
woparciuożycieprawdziwejpostaci.WjejustawkładaDante
słowa,któremogłybybyć–aleniesą!–słowamirzeczywistej
Franceski.Heloizanatomiastpiszedoukochanego,nietworzącli-
teratury,ajejpięknelistywpewnymsensieliteraturąsięstają–bez
jejwoli.Czytaświadomośćbyłaudziałemromantyków?Zapewne.
Czystanowiładlanichjakąśróżnicę?Wydajesię,żeraczejnie.
PierreAbelard,wybitnydwunastowiecznyfilozof37iwykładow-
caparyski,zostałnaprośbękanonikaFulberta,opiekunaHeloizy,
jejprywatnymnauczycielemfilozofii(Heloizaposiadałajużwcześ-
niejsporąwiedzęiumiejętności–znajomośćmiędzyinnymiłaciny
igreki).Między(starszymodniej)nauczycielemamłodąipiękną
(?)38uczennicąwywiązałsięromans,któregoowocembyłodziecko.
sięmiłością,namiętnością,wolnościąimożliwościąsamorealizacjimimoograniczeń
wynikającychzmałżeństwa.Wieluautorówwciąguostatnich200latuważało,że
instytucjespołeczne,takiejakmałżeństwoimonogamiaorazleżąceuichpodstaw
wartościmoralne,sąkonwencjonalne,arbitralne,aprzynajmniejniemająceoparcia
wżadnejgłębszejprawdzieogólnej.Miłośćcudzołożnadoskonalepasujedotego
modelu.].
37
Współcześniepamiętamygłówniejegoudziałwsporzeouniwersalia(powszech-
niki),wktórymzajmowałstanowiskonominalistyczne.
38
Abelardmówiłoniej,żefljestnienajbrzydsza”ipodkreślał,żepociągnęłagojej
wiedza,nieuroda:EratquippeinipsacivitateParisiusadolescentulaquedamnomine
Heloysa,neptiscanonici(...)Quecumperfaciemnonessetinfima[podkr.
–MC-K],perhabundantiamlitterarumeratsuprema.Namquobonumhoclittera-
toriescilicetscientieinmulieribusestrarius,eoampliuspuellamcommendabatetin
totoregnonominatissimamfecerat.Hancigitur,omnibuscircunspectisqueamantesal-
liceresolent,commodioremcensuiinamoremmihicopulare,etmeidfacillimecredidi
~24~
