Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zTEORII
26
ourodzeniu).MariaBobrownickamarację,gdydywagując
obadaniachkomparatystycznychdramaturgiiXXwieku,
głównieodramaturgiisłowiańskiej,stwierdza,żenowoczes-
nakomparatystykabadanietylewpływy,kontaktyirecepcję
(wówczasjesttokomparatystykagenetyczna),ilejakokom-
paratystykazorientowanakontrastywnieuczulanagłówne
trendyrozwojowedwudziestowiecznegodramatu,zpodkreś-
leniemanalogiiilokalnychmutacji5,naprzykładwzakresie
zdarzeniadramatycznego,koncepcjitragizmuikomizmu,
wewnętrznejizewnętrznejdramaturgiiczłowiekajakopo-
staciteatralnej.WtymostatnimaspekcieSłownikpostaci
dramatycznychDariuszaKosińskiego,przywołującyostatecz-
nieaż1218postacidramatycznychwystępującychw351dra-
matachobcychipolskich,odAjschylosadoMrożka,niejed-
notłumaczy6.
Nieoddzisiajwiemy,żepotrzebnesąnagwałtporząd-
nebadaniamonograficznenaddramaturgiąnajwybitniej-
szychdramatopisarzynarodowych.Atakżeporównawcze
studianadkluczowymigatunkamidramatycznymi(Słowa-
cywydaliwroku1973wBratysławierzetelnytompodtytu-
łemTeorialiterárnejkomparatistiky).DionyzDurišin,Słowak
zBratysławy,autorksiążkioGogoluwSłowacji,opublikował
również,posłowacku,niemiecku,węgierskuirosyjsku,fun-
damentalnestudiumoproblemachliterackiejkomparaty-
styki.Jegozdaniemprzedmiotemkomparatystykipowinny
byćzarównozwiązkigenetyczne(tutajmiędzyinnymiba-
damykontaktybezpośrednie,aleipośrednie,naprzykład
przezprzekład,publicystykęilekturędzieławoryginale,za-
gadnieniarozgłosuioddziaływania),jakizależnościtypo-
logiczne(typureminiscencje,impulsy,zbieżności,filiacje,
zapożyczenia,naśladownictwo,adaptacje,parafrazy,ale
chybateżplagiaty,parodieitrawestacje)7.
Pierwszorzędnezagadnienierecepcji-unaswszech-
obecneidominującenietylkowkomparatystyceteatral-
nej-podejmowałonaświeciewielubadaczy.Tozwrotbadań
wstronękomunikacji,gdzieoddziaływaniejawisięjako
kategoriahistoryczna(apelatywnastrukturatekstów,ich
swoistaniedookreśloność).Wartowtymmiejscuprzypo-
mniećgłównetezyopisaniuhistoriirecepcjiOtfriedaEhris-
manna8.Otóżwyodrębniaonczteryobszaryrecepcji:akade-
micką(nauniwersytecie),szkolną(wszkole),dziennikarską
(zależnąodambicjipisma)iartystyczną(przeprowadzaną
przezkolegówpofachu).Innajestaktywnośćikompetencja
odbioru:profesora,nauczycielaiucznia,dziennikarzaczy
artysty.ZdaniemHansaRobertaJaussaprzezwiekicałe
