Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
EWOLUCJASTUDIÓWILABORATORIÓWWXXWIEKU
nik,natlebłyskówsymbolizującychsłońceikołożycia,
wysławiazuchwałość,walkęizwycięstwo”-pisałaoinsce-
nizacjipoematuAleksiejaGastiewaBożenaWitwicka49.
Studioto,obokutworówwspółczesnych,międzyinnymi
autorstwaWasilijaIgnatowaczywspomnianegoGastiewa,
wystawiałomontażepoetyckienapodstawietekstówPer-
cy’egoShelleyaczyWaltaWhitmana,któregotomŹdźbła
trawycieszyłsięwśródteatralnychtwórcówproletkultow-
skichszczególnąpopularnością.Wieluinscenizacjidocze-
kalisiętakżeRomainRollandczyEmileVerhaeren,zwłasz-
czajegoJutrznie,wystawionenietylkoprzezMeyerholda,
aleiprzezWalentinaSmyszlajewa,byłegoaktoraPierwsze-
goStudiaMChT-wCentralnymStudiuMoskiewskiego
Proletkultu.DawidZołotnicki,autorwieluopracowańna
tematteatruczasówrewolucji,wtymtakżeobszernego
rozdziałuksiążkiJutrznieteatralnegoPaździernika,poświę-
conegostudiomteatralnymProletkultu,słuszniezwraca
uwagęnafaktznacznegozróżnicowaniaestetycznegoiideo-
wegowewnątrztejorganizacji,trzebabowiempamiętać,
żechoćdziałaczeproletkultowscyodżegnywalisięodkon-
taktówzawangardą,towramachProletkultudziałali
twórcyoawangardowejproweniencji,jakSiergiejEisen-
stein,którywCentralnejArenieProletkultuwystawił-
wrazzWalentinemSmyszlajewem-Meksykaninawedług
JackaLondona(1921),awPierwszymRobotniczymTeatrze
ProletkultuspektaklMudriec(Mędrzec)wedługkomedii
OstrowskiegoIkońsiępotknie(1923)50;jakreżyserzyNaum
Lojter,wspomnianyWalentinSmyszlajew,jakaktorzyJudif
Glizer,MaksimSztrauchiinni.Towłaśniespektakletych
twórcówzostałyzapamiętaneinadałyartystycznąrangę
ruchowi,cowcalenieoznacza,żeEisensteinaczySmysz-
lajewanależywpełniidentyfikowaćzideologiąproletkul-
towską(nawetjeśliformalniebylioniczłonkamitejorga-
nizacji)51.
Ideologiczneodrzucenieteatruprofesjonalnegopocią-
gałozasobąróżnekonsekwencje.Naprzykładzanegowanie
nfetyszu”,jakpisano,prawaautorskiego,cosprawiło,że
odtądnietylkodopuszczalne,alewręczwskazanebyłoprze-
rabianiedramatuklasycznegotak,bydałosięzajegopo-
średnictwemwyrażaćnowąideologię.Alejeszczebardziej
pożądanebyłowystawianienowejdramaturgii,najlepiej
pisanejprzezamatorów-robotników.Prasazlat1918-1920
wymieniałaodsiedmiusetdoośmiusettytułówsztukte-
atralnych,zczegopołowęopublikowanowpostacinisko-
nakładowychdrukówulotnych52.Zatemzjawiskomiało
34
