Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
TeatrypolskiewPoznaniuwlatach1850-1875
DopierowostatnimdziesięcioleciudziewiętnastegowiekuPolacyponownie
uzyskaliliczebnąprzewagęwmieście.W1899rokuwstolicyWielkopolski
mieszkałojuż38300Polakówi34937Niemców6.Trzebatakżezauważyć
stałąobecnośćsilnegogarnizonuwojskowego,stanowiącegoobsadępo-
znańskiejtwierdzy7.Naprzykładw1875rokuludnośćmieszkańcówPo-
znaniawynosiłaokoło60998mieszkańców,zczego5054tożołnierzetutej-
szegogarnizonu.
Niesprzyjającydlarozwojuistrategiifunkcjonowaniapolskiejscenypo
1850rokubyłstatusekonomicznyorazstrukturazatrudnienia.WPoznaniu,
podobniejakwcałymWielkimKsięstwiePoznańskim,podwzględemstanu
posiadanialudnośćpolskaniemogłakonkurowaćzNiemcamiiŻydami.
W1861roku,wKsięstwieflspośródwiększychprzedsiębiorstwprzemysło-
wych59należałodoNiemców,5doŻydówitylko6doPolaków”.Domina-
cjatawidocznabyłatakżewrzemiośle.WPoznaniu,w1848roku,flwśród
2133rzemieślnikówbyłotylko691(32%)Polaków”8.Takasytuacjaekono-
micznaniewpływałapozytywnienadynamikężyciateatralnego.Doczasu
utworzeniastałegozespołupolskiegow1870rokuwizytyfltowarzystw
dramatycznych”odbywałysięzazwyczajwokresieletnim,najczęściej
wtrakciejarmarkuświętojańskiego.Ciężarutrzymaniascenicznegoprzed-
siębiorstwaniejakoflrozkładałsię”wtedypomiędzymieszkającymiwmie-
ściePolakamialicznymi,złaknionymirozrywekprzedstawicielamiwiel-
kopolskiegoziemiaństwa,którzyposfinalizowaniuwłasnychinteresów
---
---
---
---
---
---
---
--
6Zob.tamże,s.45-50.WedługLechaTrzeciakowskiegow1815rokuwPoznaniuflna
18000mieszkańcówbyło12000Polaków(66,6%),4000(22%)Żydówi2000(11,1%)Niemców,
dodaćtujednaknależyliczący5793żołnierzymiejscowygarnizon.Upłynęłokilkadziesiątlat,
astosunkinarodowościoweuległyzasadniczejzmianie.W1867rokuna47000ludnościcy-
wilnejbyło18000(38%)Polaków,22000(47%)Niemcówi7000(15%)Żydów.Iznówupłynę-
łokilkadziesiątlat,asytuacjakolejnyrazznówuległawyraźnejzmianie.W1910rokuwPo-
znaniumieszkało89424(57,1%)Polaków,67270Niemców(46,8%),awśródnichbyło2421
(3,6%)Żydów,którzy[...]wtopilisięcałkowiciewspołecznośćniemiecką”.Zob.L.Trzecia-
kowski,PolacyiNiemcywżyciucodziennymwPoznaniuwXIXwieku,flKronikaMiastaPozna-
nia”1992,nr1-2,s.8-9.Zob.takżeM.Jaffe,DieStadtPosenunterpreussischerHerrschaft,Leipzig
1909,passim;B.Grześ,J.Kozłowski,A.Kramski,NiemcywPoznańskiemwobecpolitykigermani-
zacyjnej1815-1920,podred.L.Trzeciakowskiego,Poznań1976,passim;J.Kozłowski,Niemcy
wPoznańskiemdo1918roku,[w:]Polska-Niemcy-mniejszośćniemieckawWielkopolsce.Przeszłość
iteraźniejszość,podred.A.Saksona,Poznań1994,s.7-31;K.A.Makowski,NiemcywPoznań-
skiemwpierwszejpołowieXIXwiekuwobecswychpolskichsąsiadów-zwięzłaanalizapostaw,[w:]
ProblemynarodowościoweEuropyŚrodkowo-WschodniejwXIXiXXwieku.Księgapamiątkowadla
ProfesoraPrzemysławaHausera,podred.A.Czubińskiego,P.Okulewicza,T.Schramma,Poznań
2002,s.41-50.
7Cz.Łuczak,Życiegospodarczo-społecznewPoznaniu1815-1918,op.cit.,s.51.
8W.Molik,KształtowaniesięinteligencjipolskiejwWielkimKsięstwiePoznańskim(1841-
1870),Warszawa-Poznań1979,s.25.
