Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
29
uczonego,jakijegopojedynczepoglądy.Zrezygnowanojednakzpogłębionych
rozważańnatentemat.Niebezznaczeniajestteżfakt,żenaukowatwórczość
Petrażyckiegoniebyławdwudziestoleciujeszczedostateczniedobrzeprzyswo-
jonaprzezjegowspółczesnych69.
Trzebajednakzauważyć,żewewspółczesnejliteraturzeprawniczejwiążesię
zasadęprawidłowejlegislacjizkoniecznościąunikaniawprowadzaniadosyste-
muprawarozwiązańnieefektywnychlubpozornych70.PodobniezresztąTrybu-
nałKonstytucyjnyszerokorozumiałzasadęprzyzwoitejlegislacjiiokreśloności
przepisówprawa,obejmującniąrównieżpytanieomożliwośćrealizacjicelów
prawodawcywdrodzedanegoaktu71.KazimierzDziałochaiTomaszZalasiń-
skitłumaczą,żewświetlennowego”orzecznictwaTrybunałuKonstytucyjne-
gomożnadostrzecrozszerzanietreścizasadyokreślonościprawaorazobejmo-
wanieniąnowychelementów,tj.koniecznośćuwzględnieniaocenycelowości
orazracjonalnościdziałańprawodawcyjakokryteriumkonstytucyjności72.To
stanowiskozostałowyrażonewkilkurozstrzygnięciach,m.in.wuzasadnieniu
wyrokuzdnia21lutego2006r.(sygn.K1/05)Trybunałtłumaczył,żezasada
określonościprawawymaga
stanowieniaprzepisówprawawsposóblogicznyikonsekwentny,zposza-
nowaniemzasadogólnosystemowychorazzzachowaniemnależytychak-
sjologicznychstandardów.Niezgodneztązasadąbędziewięcwprowadzanie
StanisławLiptakokreślałnawetPetrażyckiego,zracjijegozaangażowaniawpracele-
gislacyjne,mianemnkodyfikatora”inprawnikapraktyka”(S.Liptak,Okrytykachire-
cenzentachdoktrynyPetrażyckiego,nAnnalesUniversitatisMariaeCurie-Skłodowska”,
XXXVI/1989,s.346).NatomiastJanWoleńskizwracauwagę,żenPetrażyckibrałudział
wpracachKomisjiKodyfikacyjnejibyłwspółautoremustawyoszkołachakademickich,
przyjmującejsamorządowymodeluniwersytetów”(J.Woleński,LeonPetrażyckioprawie
imoralności,nRocznikPolskiejAkademiiUmiejętności”,2016/2017,s.173).
69KwestiętędobrzeobrazujewypowiedźzaangażowanegowpracelegislacyjneLeona
Sumoroka:nSamopojęciepolitykiprawaniejestjeszczewdostatecznymstopniuskrysta-
lizowane(ś)Nietylkobrakjeszczetejnauki,leczprzesłankijej,jaktowidzieliśmy,spo-
czywająnaszeregunauk,będącychobecniewpowijakach.Takpojętapolitykaprawa,
właściwiebyłabypolitykąustawodawcząitoróżnądlaposzczególnychdziedzinustawo-
dawstwa:mielibyśmypolitykęcywilną,karną,administracyjnąit.d.”(L.Sumorok,Polityka
prawa,nWileńskiPrzeglądPrawniczy”,11/1938,s.329).
70NaprzykładSławomiraWronkowskatraktujenreguływskazujące,jakmusząbyć
ukształtowanerozstrzygnięcialegislacyjne,byniemiałycharakterupozornego”,jakogrupę
zasadprawidłowejlegislacji(S.Wronkowska,Zasadyprzyzwoitejlegislacjiworzecznic-
twieTrybunałuKonstytucyjnego,[wi]KsięgaXX-leciaorzecznictwaTrybunałuKonsty-
tucyjnego,Warszawa2006,s.683-684.
71K.Działocha,T.Zalasiński,„Określoność”przepisówprawajakoprzedmiotkon-
trolikonstytucyjnościprawawpoglądachTrybunałuKonstytucyjnego,[w:]S.Bożyk(red.),
Prawo,parlamentiegzekutywawewspółczesnychsystemachrządów.Księgapoświęcona
pamięciprofesoraJerzegoStembrowicza,Białystok2009,s.50.
72Ibidem,s.48.
