Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SŁOWOWSTĘPNE
Teksty,którezłożyłysięnaoddawanydorąkCzytelnikatrzecitomseriiTekst
jakokultura.Kulturajakotekst,pokłosiemdrugiejkonferencjimiędzyna-
rodowej,którąpodsamąnazwązorganizowałaKatedraJęzykoznawstwa
WschodniosłowiańskiegoiTranslatorykiUniwersytetuGdańskiego.Wkon-
ferencjiwzięłoudziałponadsześćdziesięciunaukowcówzPolskiizagrani-
cy:Rosji,Kazachstanu,Bułgarii,Niemiec,Gruzji,LitwyorazIranu.Zawarte
wmonografiiartykułyłączyspójnepodejściemetodologiczne,polegającena
uznaniukulturowegouwarunkowaniatekstu.Kulturęwtymujęciurozumie
sięzarównojakomechanizmgenerującyteksty,jakiprzestrzeńichfunkcjo-
nowania.JakmówiłJurijŁotman:„Człowiekżyjewświeciekultury”[Лотман
1970:68,tłum.nasze-Z.N.,T.K.].EmileBenvenistepisał:„Kulturęmożna
zdefiniowaćjakoskomplikowanyzestawwyobrażeń,zorganizowanychwsys-
temrelacjiiwartości:tradycji,religii,ustawodawstwa,polityki,etyki,sztuki-
tegowszystkiego,czymczłowiek-niezależnieodmiejscaurodzenia-nasiąka
dogłębiświadomościicokierujejegozachowaniemwewszystkichobszarach
jegodziałalności”[Бенвенист1974:31,tłum.nasze-Z.N.,T.K.].Wychodząc
ztegozałożenia,należyprzyjąć,żerównieżzachowaniawerbalnekulturo-
wouwarunkowane.Dlategoteżbazowecharakterystykitekstujakorezultatu
tychżeniemogąniebyćzdeterminowaneprzezkulturę.Wtymujęciuod-
zwierciedlasiępojmowanieistotytekstuprzezwspółczesnąnaukę.
Dążącdouniezależnieniasięodideologiilingwistyki„wewnętrznej”
,na-
ukaotekściezwróciłasięwstronęfunkcjonalizmu,komunikatywizmu,ana-
lizypragmatyczneji-ostatecznie-wstronędeterminizmukulturowego.Ta
pozycjametodologicznadoprowadziładowłączeniadobadańnadtekstemta-
kichkategorii,jak:sytuacyjność,ukierunkowaniekomunikacyjne,znaczenia
pragmatyczne,przestrzeńkomunikacyjna,zestawtekstówiin.Wśródgłów-
nychzadańteoriitekstunatymetapiewymienićmożnanastępujące:tekst