Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Sztuka
„
pasożytujenażyciu,akrytykapasożytujenasztuce”*
.Te
słowa,bardziejzapewnepochlebnedlatwórcówniżdlarecenzentów
ichtwórczości,wyszłyspodpióraKennethaTynana,jednegoznaj-
bardziejznanychkrytykówdwudziestegowieku.Fakt,żeartystaczer-
pieinspiracjęzotaczającegogoświata,potrafioczywiściewzbudzać
kontrowersje,najczęściejwpostacizarzutówoniezgodnezprawdą
lubwręczobraźliweprzedstawienieautentycznychosóblubwydarzeń
historycznych.Niktnatomiastniezarzucatwórcom,żeoparlisięna
prawdziwymżyciu,bozabrakłoimtalentu,wyobraźnibądźpracowi-
tości.Wprzypadkukrytykówrzeczmasięniecoinaczej.Wpowszech-
nym,ajużnapewnoobiegowymmniemaniukrytyktonierzadkoktoś,
ktochcesięzajmowaćsztuką,aleniezostajeartystą,ponieważbrakuje
muzdolności,wizjiiodwagi.Cogorsza,toczęstoktoś,ktoniepotrafi
sięztympogodzić.Frustracjarodzipragnieniezemsty,aonozkolei,
wpołączeniuzzainteresowaniemsztuką,sprawia,żekrytykodnajduje
swojepowołanie:niemogączaakceptowaćwłasnejbezpłodnościtwór-
czej,zlubościąmiażdżytwórczośćinnych.„Krytyk”-byznówzacyto-
waćTynana-„toczłowiek,któryznadrogę,alenieumieprowadzić”
.
„Znajomośćdrogi”wydajesięjednakwdziałalnościkrytycznej
kwestiąkluczową.Wjęzykucodziennymsłowa„krytyk”
,„krytyczny”
i„krytykować”mająnegatywnekonotacje.Nieprzyjemneskojarzenia
znajdująpotwierdzeniewdefinicjachkonstruowanychprzezleksy-
kografów.SłownikjęzykapolskiegoPWNprzypominanaprzykład,
żekrytykato„analizaiocenaksiążki,filmulubczyichśdokonań”
oraz„grupaludzizajmującasięformułowaniemtakichocen”
,aletak-
że„surowalubnegatywnaocenakogoślubczegoś”
.Tosamoźródło
przypominarównież,żewyrazempokrewnym„krytyce”jest„kry-
tykanctwo”
.Krytykfunkcjonujewięcwświadomościzbiorowejjako
*Oileniepodanoinaczej,cytatyzawartewesejachzostałyprzetłuma-
czoneprzezautorkęTekstówtransatlantyckichlubpochodzązpolskichprze-
kładówksiążekomawianychwposzczególnychesejach.
