Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
JerzyZajadło
Nullaestmedicinasinelingualatina
Jestrzecząniezwykleinteresującą,żewspółcześniemedycyiprawnicysą
właściwiejedynymi,którzyposługująsięjeszczewswojejbieżącejpracyłaciński-
mipojęciami,zwrotamiczysentencjami–możepozakapłanami,alewtymprzy-
padkumamyprzecieżdoczynienianietylezzawodem,cozpowołaniem.Równie
charakterystycznejestjednakto,żewobuśrodowiskach–medycznymiprawni-
czym–odpewnegoczasutocząsięburzliwedyskusjenatematwyrugowania
łacinyzewspółczesnegojęzykaprofesjonalnego.Poniżejstaramsięuzasadnić,że
przynajmniejwpewnymzakresieniejestto,moimzdaniem,tendencjasłuszna
ipożądana.Byćmożeprawnicyrozumiejątolepiejniżmedycy–oilebowiem
zprogramówstudiówmedycznychłacinastopniowoznikaijestzastępowana
przezspecjalistycznyjęzykangielski,otylewprogramachstudiówprawniczych
przeżywapewienrenesanswpostacinaukinietylejęzykałacińskiego,coraczej
łacińskiejterminologiiprawniczej.Wprzypadkumedykówjesttootylezadzi-
wiające,żewielezsentencjiłacińskichpodkreślaścisłyzwiązekmedycynyzfilo-
zofią.ZjednejbowiemstronyMedicinasororphilosophiae(UMedycynajestsiostrą
filozofii”),zdrugiejzaśMedicusphilosophusest,nonenimmultaestintersapientiamet
medicinamdifferentia(ULekarzjestfilozofem,niemabowiemwielkiejróżnicymię-
dzymądrościąimedycyną”).
Wydajesię,żewobuzawodachłacinamadospełnieniadwiepodstawowe
funkcje:
1)instrumentalną,ponieważpowinnabyćnietyleretorycznymozdobnikiem,
coraczejelementemprofesjonalnegowarsztatuwpostacipojęć,terminów,
zwrotówitp.tworzącychpewnekodyjęzykoweułatwiającewzajemnąko-
munikacjęwśródlekarzyiprawników,
2)humanistyczną,ponieważwielezsentencjiwyrażamądrościtworząceetycz-
nyszkieletzawodulekarzaiprawnikaocharakterzeuniwersalnymiponad-
czasowym.
Jeszczedoniedawnapodkreślanobardzostanowczoimmanentnyzwiązek
łacinyzmedycyną,skorojednymzpierwszymzdańwykładanychstudentom
medycynybyłaparemiaNullaestmedicinasinelingualatina(UNiemamedycyny
bezjęzykałacińskiego”).Wnaukachprawnychbrakujewprawdziebezpośred-
niegoodpowiednikatejsentencji,chociażnieulegawątpliwości,żeprawnicyko-
rzystajązłacinywrównymstopniucomedycy.Tym,kimdlalekarzybyłHipo-
krates,dlaprawnikówbyłUlpian–rzymskiprawnikzIIw.Rzymianiemieli
bardzozdystansowanystosunekdofilozofiiiwłaściwiejedynymkierunkiemfilo-
zoficznym,którywpłynąłnaichumysłowość,byłstoicyzm.Takiepostacie,jaknp.
Cyceron,SenekaczyMarekAureliusz,byłystoikamiparexcellence.Podwpływem
filozofiiznajdowałsięrównieżUlpianistądwielezsentencjijegoautorstwama
głębokiwymiarfilozoficzny,azwłaszczaetyczny.Zazdroszczącmedykomparemii
