Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Etycznywymiarterminologiiłacińskiejwpracylekarzyiprawników
19
Nullaestmedicinasinelingualatina,dlapotrzebtegoopracowaniapostanowiłem
jakoprawnikzabawićsiętrochęwUlpianaizaproponowaćnastępującąsenten-
cję:Nullaestiurisprudentiasinelatinasapientia(UNiemajurysprudencjibezłaciń-
skiejmądrości”).
Jeślichodziohumanistycznywymiarłacinywewspółczesnejpraktyceoma-
wianychzawodów,totrzebaprzyznać,żeprawnicymajądodyspozycjiznacznie
więcejparemiiniżmedycy.Dasiętojednakwsposóbracjonalnywytłumaczyć
względamihistorycznymi.RzymskamądrośćprawniczazostałabowiemwVIw.
skodyfikowanaprzezJustynianawCorpusIurisCivilisitowłaśniestamtądpocho-
dziwiększośćużywanychprzezwspółczesnychprawnikówsentencjiłacińskich.
Natomiastsentencjemedycznepowstawałynajczęściejspontanicznieiwwielu
przypadkachnieznamyźródłaichpochodzenia.
Jeślinatomiastchodziowymiarinstrumentalny,towykorzystywaniełaciny
przezmedykówjestwsensieetycznymznaczniebardziejjednoznaczne,niżma
tomiejscewodniesieniudoprawników.Stosowanieterminologiiłacińskiejprzez
lekarzy,np.nareceptachlubkartachchorobowychpacjenta,możebowiem
służyćdwómpodstawowymcelom.
Popierwsze,czasamijestwinteresiepacjenta,byniewiedział,aprzynajmniej
byniewiedziałwszystkiego,otym,comudolega,ijakiemetodyleczeniapodej-
mująlekarze.Tozagadnieniejestsamowsobieistotnymzpunktuwidzenia
deontologiilekarskiejproblememetycznym.Pokażętonaosobistymprzykładzie.
Paręlattemuurologskierowałmnienadokładniejszebadaniaiwręczyłkartkę,na
którejcharakterystycznympismemlekarskimnapisałwskróciepołacinie:susp.
ca.prost.Przeciętnyczłowiekniezwróciłbynatonajmniejszejuwagi,ponieważ
trudnobyłobymuprzybrakuznajomościłacinylekarskiejzdekodowaćsenstych
skrótów.Ja,niestety,wiedziałemcooznaczatadiagnoza:suspectiocarcinomapro-
statae(podejrzenierakaprostaty).Trudnojednoznacznieoodpowiedźnapyta-
nie,czytamojawiedzabyładlamojejpsychikipacjentaczymśdobrym,czyczymś
złym.Zjednejstronybowiempojawiłosięwtejdiagnoziezłowrogiesłowocarcinoma
(awięcaż:rak),zdrugiejjednakwystąpiłoteżdającepewnąnadziejęsłowosuspectio
(awięczaledwie:podejrzenie).
Podrugie,używaniełacinydajelekarzowiwielokrotnieszanseochronyin-
tymnościpacjentaisłużyzachowaniutajemnicyzawodowej.Wkońcuniewszyscy
odwiedzającychorychwszpitalachmusząwiedzieć,oczyminformująkartycho-
robowezawieszonenałóżkachpacjentów.Wtymkontekściewartoprzypomnieć
innąsentencję:Medici,quamquamintelleguntsaepe,numquamdicuntaegriseosmori-
turosesse(ULekarze,chociażczęstowiedzą,nigdyniemówiąchorym,żeumrą”).
Trudnosięjednaktemudziwić,wszak:Medicusamicusetservusaegrotorum(ULe-
karzjestprzyjacielemisługąchorych”).
Zprawnikamijestzjednejstronypodobnie,alezdrugiejstronyczasami
bywaodmiennie.Łacinazeswojązwięzłościąiprecyzjąmożebyćbowiemuzna-
nazakodjęzykowyułatwiającyprawnikomwzajemnezrozumienieitoczasami
