Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
jakoteokratycznychsystemówpolitycznych,dokonanąnapodstawiezarysowa-
nejnawstępieoryginalnejkoncepcjiteokracji.Koncepcjata,odchodzącaod
tradycyjnegorozumieniategopojęciarelegującegoteokracjenaogółdoza-
mierzchłejprzeszłości,wyposażabadaczawpewneramypercepcyjne,pozwa-
lająceanalizowaćwszystkiedaneempirycznezesferyreligijnej,społecznejczy
ekonomicznejprzezpryzmatichznaczeniadlastosunkówwładzypolitycznej
wobrębieomawianychwspólnot.Takieujęcietejproblematyki-tzn.zperspek-
tywypolitologiireligii-należydorzadkościwliteraturzeświatowej.Politycz-
nymaspektomshakeryzmupoświęcasięwogóleniewielemiejsca,nawetwpiś-
miennictwieamerykańskim.Tegosamegoniedasiępowiedziećomormonach
ipurytanach,alepublikacjenaichtematosadzonesąnaogółwparadygmacie
państwo-Kościół,zdominującymwymiaremprawno-instytucjonalnymbądź
teżwiadomościnatemattworzonychprzeznichsystemówpolitycznychuwi-
kłanesąwnarracjęhistoryczną,niezaśwyeksponowaneproblemowo.
*
Większośćpojęćużytychwtekściezostaławodpowiednimmiejscuzdefi-
niowana,wszystkiezaśdefinicjeitwierdzeniazebranowaneksie(nStruktura
teoretycznapracy”),wtymmiejscuograniczęsięwięcdokilkutylkokwestii.
Piszącogrupachludziwyznającychtęsamąwiaręposługujęsięnajczęściej
określeniamingrupareligijna”lubnwspólnotareligijna”,traktującjejakoneu-
tralnesocjologicznenazwypewnegotypugrupspołecznych.Terminnzwiązek
wyznaniowy”,dobrzezakorzenionywpolskimnazewnictwieprawno-konsty-
tucyjnym,odnosisiędogrupyreligijnejjakoosobyprawnej,wjejstosunkach
zpaństwem.PosługujęsięteżklasycznąwsocjologiireligiidychotomiąKoś-
ciół-sekta,wsensie,jakinadalijejTroeltschiWeber,tj.jakosocjologiczneokre-
śleniagrupopewnychcechach(Kościółjestduży,inkluzywny,maniskipróg
członkostwaizinstytucjonalizowaneprzywództwo,afirmujegłównynurtkul-
turyitd.,sektazaśjestmała,ekskluzywna,owyśrubowanychkryteriachczłon-
kostwa,bliskichwięziachinterpersonalnych,spersonalizowanym,nierzadko
charyzmatycznymprzywództwie,izolujesięodotoczeniaspołecznego)10.Na-
zwyteniemająwżadnymraziecharakteruwartościującego.Naukowe,niezaś
10E.Troeltsch,Kościółasekta,[w:]Socjologiareligii.Wybórtekstów,red.F.Adamski,
WAM,Kraków1983,s.104;M.Weber,Protestanckie„sekty”aduchkapitalizmu,[w:]
20
