Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Śliwerski(red.nauk.),Teoretycznepodstawyedukacjialternatywnej,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-221-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
Wprowadzenie*
Gdybyśmyzaczęlinasząanalizęodzasadniczegodlatematutermi-
nu„alternatywa”,okazałobysiębardzoszybko,żejużzsamąjego
definicjąmamypewienproblem.Jednibowiemakcentująwswojejdefinicjitego
terminudwuwariantowośćsytuacjiwyboru,innizaśdopuszczająwielorakośćtak
określonegozjawiska1.Możnazatemmówićoedukacjialternatywnej,gdystwarza
onawybórmiędzytylkodwiemalubconajmniejdwiemamożliwościamiwsferze
uczeniasięczłowieka.Innymisłowy,edukacjaalternatywnatoedukacjaconajmniej
dwuwariantowa,sprowadzonadojednoznacznychantynomiiedukacyjnychistwa-
rzającaodmiennośćtypu„albo–albo”,„tolubtamto”lubteżedukacjawyborów
pomiędzyróżnymi,alewzajemniesięwykluczającymiofertami.Sądzę,żewodnie-
sieniudoedukacjizasadnesąobiekategoriejejrozumienia.Możnabowiemmówić
otakichalternatywachwedukacji,jak:
–kształceniepubliczneiniepubliczne;
–kształcenietradycyjneiinnowacyjne;
–kształcenieadaptacyjneiemancypacyjne;
–wychowanieautorytarneiantyautorytarne;
–wychowaniedyrektywneiniedyrektywne;
–pedagogikaiantypedagogikaitd.
DopierowpiątymwydaniuSłownikapedagogicznegoW.Okońwprowadził
termin„alternatywnewychowanie”,odnoszącjegodefiniensjedyniedoedukacji
*ArtykułopublikowanypodtytułemEdukacjaalternatywna–dylematyteoriiipraktykiw:
Edukacjaalternatywna.Dylematyteoriiipraktyki,red.B.Śliwerski,OficynaWydawnicza
„Impuls”,Kraków1992.
1WSłownikupoprawnejpolszczyznypodred.W.Doroszewskiego(PWN,Warszawa1982,
s.12)znajdujemynastępującądefinicję:„alternatywa–sytuacjawymagającawyborumiędzy
dwiemawykluczającymisięmożliwościami”;W.Kopaliński(w:Słownikwyrazówobcych
izwrotówobcojęzycznych,WP,Warszawa1989,s.28)twierdzinatomiast,żemusituza-
chodzić„conajmniejjednozdwojga”zjawisk,którychmożebyćwięcejniżtylkodwa;także
wterminologiiniemieckiej„alternatywny–oznaczainnąmożliwość,możliwośćwyboru
pomiędzydwiemaiwięcejrzeczami”[w:]DasBedeutungswörterbuch.WortbildungundWor-
tschatz,Dudenverlag,t.10,Mannheim–Wien–Zurich1985,s.43.
