Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
celowodobranych,ukazującychpisarzylubtytułypismogłoszonychwjęzykach
narodowych;wkrótcezainicjowanoteżtworzeniebibliografiimiędzynarodo-
wych.
Zadaniembibliografiibyłowówczaszidentyfikowaniedorobkupiśmienni-
czegopoprzezujawnienie,kimbylitwórcyijakiejtreścidziełastworzyli,bez
rozpatrywaniaformalnychaspektówdruków.Wtakpojętychcelachbibliografii
należyupatrywaćgenezypierwszychbibliografiizestawionychprzezPolaków,
wtymprzezSzymonaStarowolskiego,pt.ScriptorumPolonicorumHekatontas
seucentumillustriumPoloniaescriptorumelogiaeetvitae(Fr[a]ncoforti1625;
wydaniedrugie,poprawioneiznacznierozszerzone-Venetiis1627).Spisy
pełniływówczasfunkcjepropagandoweidydaktyczne.Oddwóchwydańdzieła
S.Starowolskiegodatujesięhistorięnarodowejbibliografiiadresowanejdo
krajowego(wewnętrznego)izagranicznegoodbiorcy,gdyżzestawieniapisarzy
sporządzoneprzezStanisławaReszkę,pt.ScriptoresPolonici(ok.1594),iKrzysz-
tofaWarszewickiego,pt.Reges,sancti,bellatores,scriptoresPoloni(Romae1601;
Poznań1629),niebyłyprawdopodobnieprzeznaczonedopowszechnegoobiegu.
ScriptorumPolonicorumHekatontas…S.Starowolskiegouznawanyjestzanaj-
starsząpolskąbibliografię2,prymarnekompendiumwiedzyopisarzach,anawet
szerzej-zainformatorbibliograficznyodawnejkulturzeiliteraturzepolskiej,
słownikłączącydanebiograficzneautorów(każdegopiszącego,bezwzględuna
dziedzinę,jakąuprawiał)zbibliograficznyminotkami.
ByłotonaterenieRzeczypospolitejnowenarzędziekomunikacjinaukowej
inieodrazuzyskałogrononaśladowców,trudnowięcmówić,żewwiekuXVII
ci,którzyzainicjowalizestawianieksiążek,posiadaliświadomośćbibliogra-
ficzną3.Tęmożnazauważyćwnastępnymwieku,kiedytozaletybibliografii
jakoźródłainformacjizostałydostrzeżoneiwykorzystanewnauce,apotem
wdydaktyceuniwersyteckiej.Bibliografiaznarzędziaogólnieinformującego
opolskichautorach,niekompletnego,zestawionegozpominięciemzasadlogiki
imetodyki,stawałasięwyspecjalizowanyminstrumentemdokumentującym
dorobekkonkretnychdziedzinnauki.Takzaczętoinwentaryzowaćdokonania
dziedzin,zagadnieńczytematów.Początkoworejestrydostarczałydanych
opiśmiennictwiewykorzystanympodczaspisaniapracnaukowych,zczasem
jednaktworzeniewykazówstałosięodrębnąumiejętnością,którąposiedli
przedstawicielenauki.WwiekuXVIIInaziemiachwdorzeczachWisłyiOdry,
2J.StarnawskipierwocinbibliografiiupatrywałwsporządzonymwŹwierciadleM.Reja
ipodpisanymprzezA.Trzecieskiegowykazieosiemnastudziełpoety.J.Starnawski:Dziejewie‑
dzyoliteraturzepolskiej(dokońcawiekuXVIII).Wrocław;Warszawa;Kraków;Gdańsk;Łódź
1984,s.44-45.
3H.Hleb-Koszańska:SpóropoczątkibibliografiwPolsce.Warszawa2003.Takżezdaniem
A.NowakadziełuS.Starowolskiegobrakowałonświadomościbibliograficznej”.A.Nowak:Jesz‑
czeopoczątkachbibliografipolskiej.StarowolskiczyŁasicki?W:Proflenaukioksiążce.[Red.
nauk.J.Pomorski].Lublin1988,s.111-127.
