Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wbiznesiekońcowymwynikiemjestzwyklezysk,aleeko-
nomiściwiedzą,żeludziemajączęstobardziejzłożoneceleod
prostegozarabianiatylupieniędzy,ilepotrafią.Niemożemyza-
temidentyfikowaćużytecznościzpieniędzmi.Naiwnymsubsty-
tutemjestzadowoleniezpieniędzy.Alecotojestzadowolenie?
Jakjemierzyć?
Taksięniefortunnieskłada,żesłowoDużyteczność”(ang.uti-
lity)historyczniewiążesięzwiktoriańskimiutylitarystami,jak
JeremyBenthamiJohnStuartMill.Współcześniekonomiści
nienaśladująichwidentyfikacjiużytecznościjakoodczuwania
wielkościprzyjemnościczyteżbólu.Nowoczesnateoriaporzu-
capróbywyjaśnieniazachowańludzizapomocąopisutego,co
dziejesięwichgłowach.Przeciwnie,poczytujesobiezacnotę
nieczynienieżadnychzałożeńocharakterzepsychologicznym2.
Niezamierzamytłumaczyć,dlaczegoAlicelubBobzachowują
siętak,anieinaczej.Zamiastteoriiobjaśniającej,musinamwy-
starczyćteoriaopisowa,któraniemożepowiedziećwięcejniżto,
żeAlicelubBobbędądziałaćniekonsekwentnie,jeżelito-czy-
-tamtozrobiliwprzeszłości,aleplanująpostąpićtak-lub-inaczej
wprzyszłości.Wteoriigierobserwujesiędecyzje,któreAlice
iBobpodejmują(lubzamierzająpodjąć),jeżeliniekomunikująsię
zesobąlubzkimkolwiekinnym,aletakżerozważasię,jakzacho-
walibysię,gdybymoglisięporozumiećwtrakcierozgrywaniagry.
Niechcemydowodzić,żepewnepreferencjesąbardziejracjo-
nalneodinnych.PrzyjmujemypoglądwielkiegofilozofaDavida
Hume’a,któryuznałrozumzaDniewolnikanałogów”.Jakeks-
trawaganckozauważył,niemanicirracjonalnegowchęciznisz-
czeniacałegoświata,abysiępodrapaćwpalec.Jednakżeidziemy
dalejtądrogą,uznającrozumzanarzędziepozwalająceuniknąć
nielogicznegozachowania.Każdelogicznezachowaniebędzie
traktowanejakoracjonalne.
2Uwaga–teoriepsychologicznemocnoingerująobecniewteorięekonomii,ana-
wetfinansów.Powstałynurtyekonomiibehawioralnejczyfinansówbehawioral-
nych,inspirowaneteoriąperspektywyKahnemanaiTversky’ego(D.Kahneman,
A.Tversky,ProspectTeory:AnAnalysisofDecisionunderRisk,DEconometrica”1979,
Vol.47[2],s.263–291)orazdalszymi[przyp.tłum.].
Nazwagry
17
