Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.
Problemypracywpedagogicepracy
41
wijać.Oczekiwanyimożliwymechanizmuruchamianywprocesiepracypo-
winiensięwięcsprowadzaćdooddziaływańzwrotnychtwórczorozwijającego
sięczłowiekanapodmiotyiprzedmiotyprocesupracy.Użytetuokreślenie
„oddziaływaniazwrotne”oznacza,żeodpowiedziąotoczenianaoddziaływa-
niaczłowiekabędzieoddziaływaniedocierającedoniego,wywołującewnim
zmiany.
Pozawielomazmianaminegatywnymi,którezachodząwświeciepracy,
dokonująsięrównieżzmianypozytywne,ponieważ,jakzauważaWitoldMo-
rawski,„następujeindywidualizacjapracy,zwiększasięsamozatrudnienie,lu-
dziepodejmująpracęwwymiarzegodzinowym,którypozwalanazajmowanie
siężyciemrodzinnymipracąnarzeczwspólnotlokalnych”137.
Nakorzyśćpracownikówdziałaobserwowanadziśtendencja,naktórą
zwracająuwagęJ.TayloriD.Hardy,że„wnastępnejdekadziemilionylu-
dzizwyżudemogracznegoodejdąnaemeryturę.Do2010rokunarynku
pracypojawisięniedobórwynoszącypięćmilionówpracowników.Poprostu
niemawystarczającejliczbymłodychludzi,abygozapełnić138.Najważniej-
szymjednakskutkiemzmiandemogracznych,wedługPeteraCapelli,będzie
„prawdopodobniewzrostzapotrzebowanianastarszychpracowników,którzy
sąstosunkowoliczniizazwyczajlepiejwykształceni”139.
Przytoczonetuwizjeznaczeniapracywprzyszłościnietylkonietworzą
jejspójnegoobrazu,aleczasamiwręczsięwykluczają.Prognozyjednychsą
optymistyczne,innychpesymistyczne.Odnosisięjednakwrażenie,żewszy-
scysązgodnicodotego,że„przyszłośćniejest«poznawalna»wsensiedo-
kładnychprzepowiedni”140orazżeobecniejesteśmywkryzysowymokresie
przełomu,przechodzeniaod„umierającej”starejcywilizacjido„rodzącejsię
nowejcywilizacjiiprzebrnięcieprzeztenokresstanowiogromnewyzwanie,
„dezorientacjęistresspowodowanepróbamiradzeniasobiezezbytwieloma
zmianamiwzbytkrótkimczasie”141.A.Tofernazywatenokres„szokiem
przyszłości”,alechodzimuniewątpliwieoszokspowodowanyprzechodze-
niemdoprzyszłości.
Nasuwasiępytanie:Czypotrzebnesąprognozyprzyszłości,jeślizgórywia-
domo,żeprzyszłośćbędzieinnaodtejprzewidywanej?NatopytanieTofer
odpowiada:„lepiej,byśmyzaopatrzylisięchociażbyiwogólną,iniekompletną
137W.Morawski,Glabalizacjaipraca...,dz.cyt.,s.32.
138J.Taylor,D.Hardy,Jakefektywnieposzukiwać...,dz.cyt.,s.22.
139Cyt.za:tamże,s.24.
140A.Tofer,Zmianawładzy.Wiedza,bogactwoiprzemocuproguXXIstulecia,tłum.P.Kwiat-
kowski,ZyskiS-ka,Poznań2003,s.18.
141Tamże,s.16.