Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
oddziaływanienacałegoczłowiekajakozłożonegobytupsycho-socjo-
-duchowo-fizycznego,zespożytkowaniempotencjałówtkwiącychwdobrach
kulturyzarównowysokiej,jakipopularnej,wkontakciepośrednim,jak
iwbezpośrednimmożliwymdziękiobcowaniuzdziełamisztuki.Teoriopo-
znawczojestnawiązaniemdopedagogikiholistycznejAdolfaSzyszko-Bohu-
sza(1989)5,doopcjiedukacjiwielostronnejWincentegoOkonia6,dokoncep-
cjisystemowychKrystynyDuraj-Nowakowej7.Jestformułąkształtowania
istotyludzkiejjakopodmiotuzodrzuceniemdeterminizmu,fatalizmu,reifi-
kacji,uprzedmiotowieniaimechanistycznejteoriiodbicia.ZrozważańImma-
nuelaKantaiRenéDescartes’a(Kartezjusza)czerpieprzesłanieoczynnejroli
poznającegoumysłuisamoświadomościistotyludzkiej,zpsychologiiopo-
trzebiesamowiedzy,samoświadomości,zdolnościkierowaniawłasnymży-
ciemikreatywności8.Zbliżonejeststanowiskosocjologiiakcentująceaktyw-
nośćizdolnośćprzezwyciężaniaopozycjiczłowiek-świat:zdolnośćdo
współdziałania,uczestniczenia,jakteżautonomii9.
Wprzypadkuosóbzniepełnosprawnościąwszelkieformykultury
iudziałuwniejzyskująjeszczejedenwymiar-stająsięśrodkamirehabilitacji
-wielokierunkowego,kompleksowegoprocesuwyrabianialubprzywraca-
niasprawnościczłowiekowi,którytegopotrzebujedlaprowadzeniażycia
ubogaconegoikooperatywnego.Spożytkowanieleczniczychwłaściwości
dóbrkulturyistycznościznimibyłoznanejużwstarożytności.WKsiędze
Samuelaczytamy:nZacząłgo[Saula]trapićduchzły(...).Rzekliwięcsłudzy
Saula(...):Niechrozkażenaszpansługomswoim(...),aposzukająmężaumie-
jącegograćnaharfie(dosł.kinnor),abycizagrał,gdyprzypadnienacięzły
duchodBoga,iulżyci.(...)AgdyduchzłyodBogaopadałSaula,Dawidbrał
harfęigrałnaniej,iprzychodziłanaSaulaulga,ibyłomulepiej,aduchzły
5Szyszko-BoguszA.(1989),Pedagogikaholistyczna,Ossolineum,Wrocław.
6OkońW.(1967),Podstawywykształceniaogólnego,PWN,Warszawa.
7Duraj-NowakowaK.(1992),Teoriasystemówapedagogika,WydawnictwoNaukowe
WSP,Kraków.
8GórniewiczJ.(1997),Podstawowekategoriepedagogiczne,Wyd.WSP,Olsztyn.
9SztompkaP.(2004),Zmianaspołeczna,rozwój,postęp[w:]P.Sztompka,Socjologia.Ana-
lizaspołeczeństwa,WydawnictwoZNAK,Kraków.
7
