Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Rozdział1.Paradygmatyprawaautorskiego
Wobecpowyższegouznaćnależypojęcienwłasnościliterackiejiarty-
stycznej”jedyniezawyrazpewnegodogmatuwzakresiepożądanego
modeluochronyrezultatówpracytwórczej.Ponieważjednakdogmat
tenjestistotnymkomponentemsystemówprawnychdążącychdoza-
pewnieniamożliwiewysokiegopoziomuochronyinteresówtwórców,
wartosięgnąćdojegoźródełorazprześledzićjegorozwój.Wnioskizta-
kiejanalizymogąsięokazaćprzydatnedlaustalenia,jakiejestmiejsce
tegodogmatuwewspółczesnymprawieautorskim.Konfrontacjaprawa
autorskiegoorazprawawłasnościmożesięrównieżokazaćprzydatna
dlaprowadzonychdalejrozważańdotyczącychteoretycznychmodeli
określaniatreścipodmiotowegoprawaautorskiego.
PrzyjętaweFrancji,mającaswojeodbiciewobowiązującymprawie,kon-
cepcjawłasnościliterackiejiartystycznejmaswojągenezęwXVIIIwie-
ku.Namocyfrancuskiegodekretuz1793r.7autoromprzyznanozby-
walneprawowyłącznegodysponowaniaichdziełami,któretoprawo
określonomianemwłasności(lapropriété).Motywemdoprzyznania
twórcomtaksilnejochronybyładostrzeżonaprzezliderówWielkiej
RewolucjiFrancuskiej,kierującychsięwszczególnościdążeniemdo
zapewnienianwolności”oraznwłasności”8,tendencjadomarginalizo-
waniatwórcówprzezpodmiotytrudniącesiędrukiem,prowadząca
dowykluczeniatwórcówzudziałuwczerpanychprzezowepodmioty
korzyściachekonomicznychztytułueksploatacjiutworów9.Własność
postrzeganabyłajakonajsilniejszeprawo,natomiastwłasnośćliteracka
iartystycznaokreślanabyławręcz,cytującLeChapeliera10,jakonnaj-
bardziejświęta,najbardziejuprawniona,najbardziejniepodważalna,
7DécretdelaConventionNationaledudix-neufjuillet1793relatifauxdroitsde
propriétédesAuteursd'écritsentoutgenre,desCompositeursdemusique,desPeintres
etdesDessinateurs.
8A.Niżankowska,Prawodointegralnościutworu,Warszawa2007,s.27.
9B.Atkinson,B.Fitzgerald,AShortHistoryofCopyright:TeGenieofInformation,
Springer2014.Wpolskiejliteraturzeprezentowanetutylkoskrótowozagadnienia
omawiaobszernieL.Górnicki(L.Górnicki,Rozwójideiprawautorskichodpoczątków
doIIwojnyświatowej,KPP2006/3,s.735-809).
10
LeMoniteurUniversel,15.01.1791r.,s.117[za:]A.Niżankowska,Prawodo
integralności...,s.28