Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CELEdYCJiiJEJZAkRES
XXXVII
Występowałyteżprzypadkilekceważeniawolitestatora,chociażbyłyonera-
czejrzadkie.WJaworskumiejscowywójtJakubRomanwroku1678darował
testamentempółtoraprętaroliswojejdrugiejżonieUrszuliijejsynomMaciejowi
iJakubowi,cowywołałoniezadowoleniejegonajstarszegosynazpierwszego
małżeństwa,Wojciecha127.Uważającsięzajedynegoiprawowitegospadkobiercę
ojcowskiegomajątkuodebrałongruntmacoszeiużytkowałprzezkilkanaścielat
ażdoswojejśmierci.Potemdogruntuzacząłaspirowaćnajmłodszysynwójta,Ja-
kubRomanik,ponieważzmarłrównieżMaciej,drugisynRomanazmałżeństwa
zUrszulą.Jakubniebyłpewnyswoichprawdogruntu,gdyżnieumiałprzeczytać
testamentuswojegoojca.Ztegopowoduudałsiędodzierżawcydóbruszewskich,
doktórychnależałoJaworsko,MikołajaJanaMałachowskiego,abyprzeczytał
muposiadanyprzezniegodokument.
Dzierżawcaspełniłprośbęchłopa,alezorientowawszysię,żesprawaspornej
ziemi,októrąsięupominał,jestskomplikowana,poleciłrozpatrzyćjąsądowi
klucza,wktórymzasiadałoczterechwójtówikilkuprzysiężnych.Wroku1695
sądtenprzyznałgruntJakubowiRomanikowi,nakazującjednocześniewypłace-
niebratowejZofii,wdowiepoWojciechu,rekompensatypieniężnej.Zewzględu
nafakt,żenaspornymgrunciejejmążwzniósłchałupęistajenkę,poleciłdopła-
cićwdowiejeszczedodatkowąsumę128.Sędziowienapodstawietestamentunie
uznaliwięcprawdotychczasowychużytkowników,mimożeumocnilioniswój
stanposiadania,wznoszącbudynkinaspornymgruncie.Ostateczniepo17latach
udałosięwięcprzywrócićstanzgodnyzwolątestatora.Wtedyzadowolonyzta-
kiegoobrotusprawyRomanikzdecydowałsięnaaktykacjętestamentuwaktach
gromadzkich129.
Wykorzystywanierolidowodowejtestamentówniezawszeprzebiegałoła-
two.Szczególniebyłokłopotliwedlasądu,jeślistronyprzedkładałyodmienne
dokumentywystawioneprzezjednegotestatoraikażdaakcentowaławiększąwar-
tośćtego,którybardziejodpowiadałjejpotrzebom.Takiwłaśnieprzypadekmiał
miejscewsądziekluczamuszyńskiegowroku1768roku.Miejscowasołtyska
Marianna,wdowaposołtysieSemenieBodaku,oskarżyłabratamężaRomana
Bodakaozagarnięcieiobsianieczęściużywanegoprzezniągruntuorazstwa-
rzaniejejróżnychprzeszkódwposiadaniuschedy.Jednocześnierazemzniąsta-
nąłwsądziejejsiostrzeniecAntoniPiernakowicz,którytakżechciałwzbogacić
siędziękimajątkowiposwoimwuju130.Bodakowanadowódposiadaniaswoich
prawdomężowskiegomajątkuprzedstawiłatestamentsporządzonyprzezwspół-
małżonkawroku1737,natomiastPiernakowiczokazałdrugitestament,który
powstałwroku1758,awięc21latpóźniej.
127KHPPUJ(odpis),s.285-286.
128Tamże,s.286.
129Tamże.
130APKr.,Var.civ.etvill.,syg.(dep.100),s.148-153.
