Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XLIV
WSTĘP
waktachgromadzkichwłaśnierozporządzeniaostatniejwolizawierająnajwięcej
informacjiożyciureligijnymchłopów.Winnychwpisachurzędowychwzmianki
odzwierciedlająceprzejawywiarypojawiająsięrzadko.Dlategorozporządzenia
przedśmiertnestanowiąnajbardziejwartościoweirelatywnienajczęściejwystę-
pująceźródłodopoznaniasferychłopskiejwiarywBoga,wytworzoneprzezsa-
mychchłopów.
Szczególniewartościowesąwnichpostanowieniaolegatachnarzeczkościo-
łówparafialnych.Byłyjużoneczęściowowykorzystywaneprzezbadaczyreligij-
nościchłopskiej,którzyjedyniezasygnalizowalitozjawisko178.Aleopróczniego
możnazaobserwowaćrównieżtendencjęodmienną,polegającąnazapisywaniu
sumróżnymświątyniom,chociażobjęłaonagłówniepoddanychzamieszkują-
cychwsiepodkrakowskie179.ZupełniewyjątkowąhojnośćwykazałKazimierzPi-
wowarczykzAndrychowa,któryprzeznaczyłsumęponad800złnapotrzeby24
różnychokolicznychświątyń,aleteżkrakowskichkościołów:Mariackiego,Ber-
nardynów,FranciszkanówKarmelitówiMisjonarzy180.Tegorodzajuprzypadek
świadczyłosilnychwięziachłączącychdarczyńcęzeświątyniamikrakowskimi.
Jeszczewięcejpodarowałduchownymz13różnychkościołówinnymiesz-
kaniecAndrychowaWojciechWęgrzynek.Wszystkiejegolegatyzamknęłysię
wkwocie1697zł,doktórejnależydoliczyć300zł,przeznaczonedlaubogich181.
Wtymtomieuważnyczytelnikodnajdziejeszczeinneprzykładyświadczące
ochłopskiejofiarnościnarzeczróżnychświątyńispołecznościparafialnych,
równieżgodnejuwagi182.Najczęściejjednakdarowanoznaczniemniejszesumy
pieniędzy183,zwierzętagospodarskie(krowy)184czyteżcenneprzedmiotytakie,
jak:ornat185,obrączka186,passrebrnypas187.Prezentowanaedycjazapewneułatwi
szerszewykorzystaniechłopskichrozporządzeńostatniejwoliwbadaniachodno-
szącychsiędotejważnej,choćciąglejeszczesłabopoznanejsferyżycialudności
wiejskiej.
Testamentystanowiąrównieżbardzodobreźródłoodzwierciedlającewy-
stępowaniewięzispołecznych188.Dziękinimmożnabadaćrelacjemiędzymał-
żonkami,rodzicamiidziećmi,któreukładałysięróżnie.Wmniejszymstopniu
178T.Wiślicz,Zarobićnadusznezbawienieł,s.101-103.
179Nr85(ReginyRurzankizKrowodrzy,1688r.).
180Nr186(KazimierzaPiwowarczykazAndrychowa,1752r.).
181Nr183(1752r.).
182Nr25(AdamaPancerzyńskiegozPancerzyna,1629r.).
183Nr120(KazimierzaŻukazCzukwi,1720r.).
184Tamże.
185Nr27(MaciejaBierzgielazBierzgła,1630r.).
186Nr37(ReginyBocheńszczankizKrowodrzy,1638r.).
187Nr46(KatarzynyJózkowiczowejzKrowodrzy1649r.).
188J.Łosowski,WięzispołecznewświetletestamentówchłopówpolskichwokresieXVI-XVIII
wieku(wdruku).
