Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CELEdYCJiiJEJZAkRES
XLV
chłopskierozporządzeniapozwalająnabadaniewięzitestatorówzichsąsiadami.
Wtejkwestiisąoneraczejjednostronneiobrazujązjawiskosilnychzwiązków
sąsiedzkich-czegoprzejawstanowiłowyznaczaniesąsiadówjakoopiekunów189
lubegzekutorówtestamentalnychrozporządzeń-orazzinnymimieszkańcami
wsi.Dobadaniategoproblemurozporządzeniaostatniejwolistanowiąlepszeźró-
dłoniżwpisysprawsądowych.Chłopskietestamentyzawierajątakżeinformacje
ociekawymprzejawieświadomościmieszkańcówwsi,jakimbyłookreślaniesię
przeznichjakoobywateliwsi,którezamieszkiwali190,cobyćmożestanowiło
wyniknaśladownictwawzorówmieszczańskich.Czynienietegoprzedśmiercią
byłododatkowymdowodemprzywiązaniadowsiidumyzprzynależnoścido
wiejskiejgromady.
Wniektórychdokumentachostatniejwolimożnaodnaleźćzaskakująceinfor-
macjeoprzypadkachsilnychwięziłączącychbraci,mimożejedenznichbyłgo-
spodarzem,adruginiewspółgospodarzem,alezaledwiejegopomocnikiem.Oto
wroku1788jedenztestatorówWalentyTrzeciakzRudnejprzedśmierciąuczy-
niłspadkobierczyniągospodarstwaswojążonę,zastrzegającjednakprzytym,że
wprzypadkujejzgonupowinnoonoprzypaśćmłodszemubratu191.Trzeciakowie
bylibowiembezdzietni,bratWalentegozaśpracowałrazemznimijakoparobek
przez20lat,nieupominającsięojakiekolwiekwynagrodzenie,awięcgodzącsię
zeswoimlosem.
Chłopskierozporządzeniawwieluwypadkachodzwierciedlająważnefak-
tywbiografiachposzczególnychosób,awśródnichtakżemałedramatybędące
następstwemnarastającychlatamikonfliktówrodzinnych.Dlabadaczyspołecz-
nościchłopskichpowinnybyćinteresującerozporządzenia,wktórychrodzice-
testatorzywydziedziczaliniektórychpotomkówwnastępstwieichnagannego
postępowaniapolegającegonanieposłuszeństwiewobecnichlubnieudzielaniu
pomocy192.Równieżgodneuwagisą,choćrzadkie,wzmiankiozłychrelacjach
międzymałżonkami,którepowodowałyodsuwanieodpodziałumajątkujednego
znich193.Dostarczająonecennychinformacjipozwalającychlepiejpoznaćprzy-
czynyiskutkiniesnasek,doprowadzającychdoniekorzystnychdlaniektórych
decyzjimajątkowych.
Niektóretestamentystanowiąwręczszczegółowyzapishistoriiżyciarodzin-
negotestatorów,czegoprzykłademjestsporządzonewroku1742rozporządze-
niekarczmarzazPrzeginiJanaRuska.Byłonczterokrotnieżonaty,ponieważ
jegokolejneżonyumierałyprzedwcześnie194.Zkażdąmiałdzieci,niektóreznich
189Nr87(StanisławaSzponarazAlbigowej,1690r.).
190Nr69(TomaszaBulwyzKrowodrzy,1670r.);nr76(JakubaRomanazJaworska,1678r.).
191Nr299.
192Nr91(JanaTyrczazGolcowej,1697r.).
193Nr77(PawłaGorajazSułoszowej,1680r.).
194Nr161.
