Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zwychowawczymiideami:zachętądodziałania,samodzielnympoznawaniem
świataorazprawemdoeksperymentu.Stachniakzauważa,żeperswazyjnycel
osiągniętyzostajeprzezstosowanieoryginalnychśrodkówwyrazu,dziękinon-
sensowiiabsurdowi,drogąkwestionowaniastereotypowychizdroworozsądko-
wychwyobrażeńodbiorcy,cojest,zdaniemautorki,czynnikiemkształtującym
wyobraźnięiwrażliwośćdziecka.
TwórczośćThemersonówdladziecizokresu1931-1939podzielonazostała
nagrupyutworówrealizującychwielorakiefunkcje:poznawczą34,wychowaw-
czą35inajwyżejprzezbadaczkęcenionączęśćdorobkuzdominującąfunkcjąes-
tetyczną36.Podziałjednakniejestdokońcaprecyzyjnyiostatecznietrudnydo
utrzymania,ponieważwjednymutworzeczęstołącząsięwymienionefunkcje,
aśrodkiwyrazu,takżeprzewrotnyżartczypurnonsens,wyraźniepodporząd-
kowywanedydaktycznemuprzekazowi.Wartozauważyć,żezaliczonyprzez
StachniakdotejostatniejkategoriizbiórwierszyStefanaDnoniebawyszedł
wczasiewojny37itylkotrzywierszemajądziecięcegoadresata.
Autorkawswoimopracowaniuinteresujesięgłównietekstem,podporząd-
kowującsłowuobrazipomijającwzasadzieilustracjeFranciszkiwswoichroz-
ważaniach.ZajmujeteżstanowiskowsprawieadresataPrzygódPędrkaWyrzutka,
uznającksiążkęzautwórprzeznaczonywyłączniedladorosłychiztegopowodu
niepoświęcamuuwagi.TymsamymniezgadzasięzBohdanemCzeszką,który
wDPrzeglądzieKulturalnym”poukazaniusiępolskiegowydaniaPrzygódzentu-
zjazmempolecałdoczytaniadzieciom:
Książkatawinnabyćczytana,każdedzieckobowiemjestPędrkiemWyrzutkiem,nie-
którymzaśpędrkowatośćnieprzechodzidokońcażycia.Ba,lecziluznichspotkapo-
czciwegowielbłąda?Niktprawie38.
Wysoko,choćlapidarnie:świetneimocnerysunki,oceniłrecenzentilustracje
Franciszkidopowiastki.
RyszardWaksmundwrozdzialerozprawyOdliteraturydladziecidolitera-
turydziecięcejzatytułowanymNiepokonanydydaktyzm39,podobniejakpoprzed-
34Narodzinyliter,Poczta,PanTom.
35Byłagdzieśtakawieś,Nasiojcowiepracują,PrzygodyMarcelianka.
36Byłgdzieśhajtakikraj,Dnonieba.
37Wierszedladziecipisaneod1939rokupublikowanewDMojejGazecie”dodatkudoDGłosu
Polskiego”wParyżu,w1943r.wydanewosobnymzbiorzeDnonieba.
38CZESZKOB.,OPędrkuWyrzutku,DPrzeglądKulturalny”1958nr41.
39WAKSMUNDR.,Niepokonanydydaktyzm,w:Odliteraturydladziecidoliteraturydziecięcej
(tematy-gatunki-konteksty),Wrocław2000,s.392-423.
20