Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
deziluzyjneambicjekina
29
nowacyjne,wręczwizjonerskie,jaknaswojeczasy,myślenieoisto-
ciekina.Byłprzeciwnyutylitaryzmowisztuki;uważałbowiem,że
dziełoniejestpięknewjakimścelu,awsposóbabsolutny.Kino
widziałjakosztukęautonomiczną,którejcelemniejestimitacja
rzeczywistości,aprzekształcanieświatatak,bywydobyćpiękno
zcodzienności.SwojąfilozofięMünsterbergnazwałidealizmem
etycznymiprzeciwstawiałjąnaturalizmowiipragmatyzmowi.Co
szczególnieinteresującewkontekściefaktu,żeniemieckifilozof
miałdostępjedyniedodziełzpierwszychlatistnieniakina–fe-
nomennowegomediumdostrzegałniepostronietechniki,apo
stroniewidza.Uznał,żetowludzkimumyśletworzysięfilm:nie
reprodukujeonbowiemrzeczywistości,araczejsposób,wjaki
umysłtworzyrzeczywistośćzograniczonychdanych(wdzisiej-
szymkiniewidaćtowpostmodernistycznychfilmach–grach,
np.Lynchowskich).Kinowjegoprzekonaniujestsztukąumysłu,
wtakimsensie,wjakimmuzykajestsztukąucha,gdyżtoumysł
pozwalawidziećdwuwymiarowyobrazjakotrójwymiarowągłę-
bię.Filmowymontażodpowiadanatomiastsposobowidziałania
ludzkiejpamięciiwyobraźni,akadrowanieoddajeselektywną
percepcjęczłowieka.
PrekognitywistaJeanEpsteinistotęfilmutakżewidziałwmon-
tażuiunaocznianiuzmiennościprocesów.Postulowałpostrzega-
niekinajakoaktywnościpoznawczej,któramożliwajestdzięki
emocjonalnymreakcjomwidza:
Wtensposóbtrafnieoddałspecyfikęoddziaływaniafilmowejnar-
racji.Przejawiasięona,popierwsze,wogromnympoznawczym
wyzwaniu,jakiestanowikażdefilmoweopowiadaniedlanaszego
systemuprzetwarzaniainformacji,apodrugie–wmożliwościgene-
rowaniauwidzazróżnicowanychpodwzględemjakościiintensyw-
nościemocji.Teemocjewznacznejmierzewpływająnasprawność
aparatupoznawczegoodbiorcyfilmów8.
8PiotrFrancuziJolantaPisarek,Poznawczeiemocjonalnezaangażowa-
niewidzawfilmfabularnywzależnościodtypubohatera,w:Psychologiczne
