Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
deziluzyjneambicjekina
31
nymżyciu,choćbyburzyłyiluzjęprojekcji,stanowiązaproszenie
douczestnictwawaudiowizualnejukładance.Takjakkubizm
starałsię–naswójsposóbobiektywnie–pokazać,jakwidzimy
bryły,takdrgająca,niestabilnakamerazręki,nazbytwyrazista,
abypozostaćniezauważoną,możeunaoczniaćpewnestanybo-
haterówiwywoływaćreakcjesomatyczne,choćzwracawtedyna
siebieuwagę,awięcjestdeziluzyjna11.
NoëlCarroll–jedenzprzedstawicielikognitywnejteoriifil-
mu–wskazujerównież,żezabiegiobnażającenaiwnyiluzjonizm
mogąmiećcharakterdeklaracjiideologicznej.Podkreślaniepła-
skiejfakturyobrazu–jakczynilitochoćbykubiści–zrywazułudą
trójwymiarowości.Zaznaczawtensposóbspecyficznystatusdzieł
sztukijakoposiadającychwłasnąrealność,esencjalnieodmien-
nychodzwyczajnegoprzedmiotu.Wodwrotnymceluposługiwali
siędeziluzjądadaiści,którzyzrównywalisztukęzprzedmiotami
codziennegoużytku.Postmoderniścizkolei–jakpiszeCarroll–
poprzezburzenietradycyjnychschematówreferencyjnościdoko-
nywalirewizjiokreślonychnarracji,chcąctymsamymudowodnić
ideologicznycharakterwszystkichprzekazówmedialnych12.Nie
11Zostałoudowodnionenaukowo,że–zpunktuwidzeniabiologiczne-
go–najbardziejangażującymiiluzyjnymruchemkameryjeststeadicam.
Wykonanodoświadczenie:grupiebadawczejzaprezentowanofilmikiuka-
zujące–zwykorzystaniemróżnychruchówkamery–osobęwykonującą
określonączynnośćzorientowanąnacel.DziękizbadaniuoscylacjifalMu
wkorzeruchowejmózgu(uaktywniającychsięprzywykonywaniuczynności
samodzielnielubobserwowaniu,jakinnaosobawykonujejakąśczynność)za-
uważono,żenajwiększąaktywnośćwykazująonewłaśnieprzysteadicamie.
Oznaczato,żetentypruchukamerywywołałreakcjęmózgunajbardziejzbli-
żonądobezpośredniegodoświadczeniasytuacjiwykonywaniapokazanej
czynności.Najmniejszaaktywnośćkoryruchowejtowarzyszyłazabiegowi
zoomowania,cooznacza,żejestonzperspektywyneurologicznejspecyfiki
mózgunajbardziejdeziluzyjny;zob.VittorioGalleseiMicheleGuerra,The
FeelingofMotion:CameraMovementsandMotorCognition,flCinéma&Cie.
InternationalFilmStudiesJournal”14,nr22–23(2014),s.103–112.
12Zob.NoëlCarroll,Anti-IllusionisminModernandPostmodernArt,flLe-
onardo”21,nr3(1988),s.297,https://doi.org/10.2307/1578659(dostęp:
30.10.2020).
