Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
I.HISTORIATOKSYKOLOGII
PrzykładbardziejbezpośrednioodnoszącysiędoPolskimożnaodnaleźć
wŻywocieświętegoUdalryka,BiskupaautorstwaksiędzaPiotraSkargi–jesttaminfor-
macjaotym,żeMieszkoI(922–992)zostałzranionywłaśniezatrutąstrzałą.
WedługprzekazuWincentegoKadłubkalegendarnywładcaPolaków–
Krak(odktóregopochodzinazwamiastaKrakowa)zginąłodtrucizny(łac.veneno
extinguitur).
Najprawdopodobniejwtamtychczasachdonasączaniagrotówstrzał
stosowanotruciznypochodzeniaroślinnego,np.ciemiężycębiałą(Veratrumalbum).
RyszardKurylczykwswojejksiążceSłowiańskiprzedświtnapisał:DStrzałySłowianie
zatruwająjademzczemerycy”.
Istniejedużeprawdopodobieństwo,żestosowanowtymcelurównież
tojadmocnyzewzględunajegowystępowanienaterenachPolski.
Wlatachpóźniejszychnastąpiłspadekpopularnościzatrutychstrzał,
prawdopodobniezewzględunarozpowszechnianietzw.kulturyrycerskiej.
WśredniowiecznejPolsceodnotowywanoprzypadkizatrućalkoholem
etylowym,związanezprodukcjąpiwa(najwięcejwlatach1070–1291).
Ważnymźródłemhistorycznymwskazującymnazainteresowaniezagad-
nieniamitoksykologicznymiwPolscejestpracaObserwacjaErnestaJeremiaszaNeifel-
daoszkodliwościdymuzwęglakamiennego,opublikowanawpierwszymczasopiśmie
medycznymPrimitiaePhysico-MedicaeAbIIS,QuiInPoloniaEtExtraEam,Medicinam
Faciunt,Collectae,wydawanymwlatach1750–1753.Wpracytejzostałoopisane
zatrucietlenkiemwęgla(II)22-letniegomężczyznyorazzastosowaniesztucznego
oddychaniaDzapomocąrogujelenia”.
Niezwykleważnewdziejachhistoriipolskiejtoksykologiibyłypierw-
szewykładyotruciznachiodtrutkachprowadzoneprzezprofesoraJanaSzastera
(1741–1793)naUniwersytecieJagiellońskimwKrakowie(adokładniejwzreformo-
wanejSzkoleGłównejKoronnejwKrakowie)wlatach1756–1793.ProfesorSzaster
byłpionieremwzakresiedydaktykitoksykologiiwPolsce,jednakniepozostawiłpo
sobieżadnychpracztejdyscypliny,dlategowliteraturzeświatowejjegoosiągnięcia
sąpomijane.UczonytenzałożyłwKrakowieaptekęDPodSłońcem”,gdzierównież
prowadziłwykładyićwiczeniadlastudentówfarmacji.
KolejnąważnąpostaciądydaktykitoksykologiibyłprofesorJózef
Sawiczewski(1762–1825),którywykładałtoksykologiędlastudentówfarmacji
wKrakowiewlatach1814–1829.
Niezwykleważnydlarozwojutoksykologiijakosamodzielnejdyscypliny
naukowejbyłreferatwygłoszony15czerwca1824rokupodczasposiedzeniaTowa-
rzystwaNaukowegowKrakowieprzezprofesoraJózefaMarkowskiego,wktórym
zostałaprzedstawionadefinicjatruciznyoraztoksykologiijakodyscyplinynaukowej:
