Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MIĘDZYANALIZĄASYNTEZĄ…
13
hermeneutycznychiprzypomocytegosamegoDucha,wktórymzostało
napisanePismoŚwiętego15.
To,cointeresujeśw.Tomaszajakoegzegetę,tointencjaautora,alenie
tylkotegoludzkiego,leczrównieżboskiego.Tapercepcjasensudosłowne-
gowpewiensposóbodbijasięwjegoteoriipoznania,którainspirujesię
DeanimaArystotelesa.Doprawdziwejwiedzyintelektualnejdochodzisię
niewtedy,gdyduszaotrzymujebezpośrednieoświecenie(droga,którąpo-
dążająnurtyplatonizujące),leczpoprzezzmysłyiwyobraźnię.Niechodzi
oto,żeznaczenieduchowejestnadrugimplanie,ależedrogazaczynasię
odsensudosłownego,najbardziejfundamentalnego,któryjednocześnie
pozostajekryteriumwłaściwejinterpretacjisensuduchowego.Wprzeciw-
nymrazietenostatnimógłbyzostaćoderwanyodtekstubiblijnego
16
.Jeśli
sensdosłownyporównamydokorzenia,toowocembyłbysensduchowy.
PodejścieAkwinatyopierasięnaprzekonaniu,żewszystko,cokonieczne
dozbawieniaczłowieka,zostałoprzekazanewsensiedosłownymwinnym
fragmenciePismaŚwiętego.Tutajtrzebabyłobyszukaćuzasadnieniajego
stałejpraktykiodwoływaniasiędomiejscparalelnych,doktórejjeszcze
nawiążemy.
ŚwiętyTomasznależydogronaautorów,którzywdecydującysposób
wpłynęlinaśredniowiecznerozumieniesłynnejquadriga,czterechsensów
PismaŚwiętego,zebranychprzezAugustynazDacjiwsłynnympowie-
dzeniu:litteragestadocet,quidcredasallegoria,moralisquidagas,quotendas
anagogia.Jegopraktykaegzegetycznaihermeneutycznauwidaczniasię
wwyjaśnieniuPs32,7,gdziemowajestotym,żeBóggromadziwody
morskiejakwbukłaku(congreganssicutinutreaquasmaris).Akwinata
najpierwustalasensdosłowny,którywtymprzypadkudotyczymocy
15
InThrenos,prol.:HaeceniminvolutioSpiritusSanctiexplicaturasacrisexpositoribus:
quiasacraeScripturaeeodemSpiritusuntexpositaequosunteditae,sicutdicitAugustinus.Otwie-
rasietutajtematwymagańmoralnych,którepowinnycechowaćegzegetę,awszczególności
devotiomentis:por.P
.Roszak,M.Mróz,DTomaszazAkwinuideałegzegetyipodstawyjego
pracyInsacrapagina”,TeologiaiCzłowiek10(2007),s.113–130;por.takżeS.T.Pardue,
DAthensandJerusalemOnceMore:WhattheTurntoVirtueMeansforTheological
Exégesis”,JournalofTheologicalInterpretation2(2010),s.295–308.
16
JakzaznaczaG.Dahan,zainteresowanieznaczeniemdosłownymjestkonsekwencją
postrzeganiateologiijakonauki,coprzekładasięnastosowaniestylunaukowegoinie-
metaforycznego.Por.G.Dahan,DLesenslittéraldansl’exégèsechrétiennedelaBibleau
MoyenAge”,w:O.-Th.Venard(ed.),LesenslittéraldesÉcritures,Cerf,Paris2009,s.247.
