Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MIĘDZYANALIZĄASYNTEZĄ…
15
dlaswejkulturyiklimatuepoki:przykłademmożebyćpraktykaparspro
toto,gdyterminemDdusza”określasięcałegoczłowieka19.Jużwprologu
doKomentarzadoPsalmówśw.Tomaszzaznacza,żeksięgataposługuje
sięcharakterystycznymstylemwypowiedzi,któryokreślajakodeprecativus
vellaudativus,cojedyniepodkreślajegopowszechnycharakter.Wten
sposóbwracamydosamegoprologuTomaszowegokomentarza:byłostałą
praktykąAkwinatyprzedstawienieprogramuhermeneutycznegowłaśnie
wtymmiejscuswejwykładniksiągbiblijnych,aletakżetechnikanalizy
stosowanychwkomentarzuiorganizacjiekspozycji20.Prologuniwersy-
tecki,którypojawiasięwlatach40.XIIIwiekuodwołujesiędowzorca
praktykowanegonawydzialesztukiokreślanegojakoaccessusadauctorem,
którywswejstrukturzeopierałsięnaczterechprzyczynacharystotele-
sowskich–materialnej,formalnej,celowejisprawczej–otwierającwten
sposóbpodejścienaukowedoPismaŚwiętego.Gdyzatemwramach
refleksjinadautorempojawiałasiękwestiaprzyczynowościsprawczej,
otwierałysięnowewątkidobadań,jakchoćbyzwiązaneznatchnieniem
biblijnymijegorozumieniemwteologii.
Z2.ZAŁOżENIA
HERMENEUTYCZNE
AKWINATYITEOLOGICZNE
RAMYJEGOEGZEGEZY
EgzegezaAkwinatywychodzizprzekonania,żeBibliajestświadectwem
SłowaBożego,aniejakąkolwiekksiążką.Towłaśnierozróżnieniemiędzy
19
InIISent.,d.18,q.2,a.1ad1:Adprimumergodicendum,quodlocutioillaestsy-
necdochica;poniturenimparsprincipalis,scilicetanima,prototohomine;ethicmodusloquendi
consuetusestinsacraScriptura,etapudphilosophos;undephilosophusdicit9Ethic.quodtotus
homodiciturintellectus,permodumquoetiamtotacivitasdiciturrectorcivitatis.
20
A.Sulavik,DPrincipiaandIntroitusinThirteenthCenturyChristianBiblicalExége-
siswithRelatedTexts”,w:G.Cremascoli(ed.),LaBibbiadelXIIIsecolo,SISMEL,Flo-
rencia2004,s.269–287;por.takżeG.Dahan,DLesprologuesdescommentairesbibliques
(XIIe–XIVes.)”,en:J.Hamesse(ed.),LesProloguesmédiévaux,Brepols,Turnhout2000,
s.427–470.
