Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzesławAndruszko
Uniwersytetim.AdamaMickiewiczawPoznaniu
Wieniczkawlabiryncie,czyliMoskwa–Pietuszki
WieniediktaJerofiejewa
UtwórWieniediktaJerofiejewaMoskwa–Pietuszki,wydanywPolsce
wroku1979–wRosjiznaczniepóźniej,bodopierowroku1988–zaskoczył
swychpierwszychczytelnikówdrastycznościąopisówskrajnychprzypad-
kówdeliriumtremens,stanowiącychtłoizarazemakcjęutworu.Połączony
zbogatątematykąautobiograficzną,odsamegopoczątkupretendowałdo
miananajbardziejzjadliwejsatyrynawszelkieprzejawysowieckiejideolo-
gii.Wkrótcejednakokazałosię,żetaniewielkapowieść,którejautoruży-
czyłswegoimieniainazwiskagłównemubohaterowi,jestczymświęcejniż
tylkowycinkiemkoszmarnejsowieckiejrzeczywistościiwkażdymswoim
szczególewykazujetakrozległepowiązaniahistoryczne,kulturoweilite-
rackie,żebezichuwzględnienia,iprzedewszystkimustalenia,trudno
byłobyzrozumiećzłożonąsemantykęutworuliterackiego.Dotychczasowa
krytykaupatrujewtejgłośnejpowieścikwintesencjispecyficznejrosyjskiej
duchowościlub,jakktowoli,rosyjskiegopoczuciahumoru,awlosach
głównegobohatera–parafrazędrogikrzyżowejChrystusa.Znaszegopunk-
tuwidzenia,zarównieważną,jeślinienajważniejszą,uważaćnależy„sy-
tuacjęlabiryntu”,wjakąuwikłanajestzarównostrukturatejpowieści,jak
ipodróżgłównegobohatera,wszczególnościzaśjejwybór,celiprzezna-
czenie.
Labirynt,jakobudowlawzniesionawczasachmitycznychprzezDeda-
la,macharakterponadczasowyizarazemambiwalentny.Zjednejstrony
stałsięwyrazempotęgiumysłuczłowieka,jegosprytu,talentu,odwagi
–czyliwszystkichtychwalorówducha,którepozwalająpokonaćpotwora
ibezpiecznieopuścićplątaninędrógorazpodziemnychkorytarzy.Dowodzi
przytymzbawczejmocymiłości,będącejkluczemdowieluheroicznych
czynówidziałań.Zdrugiejzaśstronylabiryntpozostajenadalprojekcją
ludzkiejpodświadomościiukrytychwniejlęków,symbolemniepewności
