Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Z.Melosik,Tożsamość,ciałoiwładzawkulturzeinstant,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-250-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010.
28
Tożsamość,ciałoiwładzawkulturzeinstant
Feministycznakrytykakulturywspółczesnejkładzienacisknajejandrocen-
trycznycharakter:mężczyznajestwniejpostrzeganyjakostandard,norma,kry-
terium,źródłowszelkichdefinicji.Zdaniemfeministek,jegociałoiseksualność
sąuznawaneza„zgóryistniejące”iniepodlegająceocenie.Jestonzawsze„poza
obrazem”(wdrugiejczęścitejksiążkiwykażę,żetakieprzekonanieniejestjuż
dziśuzasadnione).Mężczyznadoświadczasiebienajczęściej„wopozycji”i„na
zewnątrz”.Posiadawładzęnazywania,działaniaipodporządkowywaniawświe-
cie,któregokobietajesttylkoczęścią.Kappelerpodkreśla,że„upodmiotowienie
mężczyznyoznaczajednocześnieuprzedmiotowieniekobiety...Jestonczystym
podmiotemwrelacjidoprzedmiotu...”.Wświeciedefiniowanymprzezto,co
męskie,kobietastajesięobiektemmęskiejpercepcji.Jednymzjejpodstawowych
celówjestzatemuczynićsiebiewartąpostrzegania.Wtrakciesocjalizacjikon-
struowanyjestwkobietachnawykdwojakiegorodzajupercepcji.Jednoznich
związanejestzwinternalizowanymwnią„badaczem”(męskimokiem),który
ustanawiastandardypostrzeganiasamejsiebie;drugieodnosisiędodoświadcza-
niatego,żecałyczasjestobserwowana22.JaktoujmujeC.Spitzak,kobietamusi
jednocześnieodgrywaćrolęstrażnikaiwięźnia;jestwidzemispektaklem–tym,
którypatrzy,itym,któryjestoglądany23.
Wewspółczesnychtekstachkulturowychkobietyprezentowanesąnajczęściej
jakoobiektypotencjalnegospojrzeniamęskiego(którezwyklemacharakter„in-
wazyjny”).Wtensposóbwepistemologicznejinterakcjimiędzymężczyznąako-
bietąposiadaonwładzęnadimage’emkobiety.Jegospojrzenienakobietęzo-
rientowanejestnauzyskanieprzyjemnościorazswoistegoposiadaniajejimage’u.
Konstrukcjaspojrzeniaobejmujewięcnormatywnymęskipunktwidzenia,ako-
bietytraktowanesąjakoobiektypragnieniamęskiego(którekażdorazowoza-
wieraokreślonyzestawreceptodnośniedopreferowanejkobiecejestetyki,po-
cząwszyodmakijażuisylwetki,poprzezubiór,ażdogłosu,zapachuifryzury).
Zkoleinarcystycznaprzyjemnośćkobietymapolegaćnapostrzeganiusiebiejako
„wyidealizowanegoobiektumęskiegospojrzenia”24.Ztejperspektywypatrząca
nasiebiepotencjalnymmęskimokiemkobietadoznajeprzyjemnościwsytuacji,
gdyuznajesiebiezaobiektmęskiegopożądania.
Dlaniektórychbadaczykluczemdozrozumienia,dlaczegokobiety„takła-
two”identyfikująsięzimage’emtypu„obiekt”,jestpojęcienarcyzmu.Twierdzą,
żekobietysąznaturypróżne,stądznajdująprzyjemnośćw„przyglądaniusię
sobie”.Większośćteoretykówuważajednaktakiewyjaśnieniezaniewłaściwe.
Teorianarcyzmupomijafakt,żejużwdzieciństwiekobietyuczonesątego,iż
22D.A.Yanni,TeSocialConstructionofWomenasMediatedbyAdvertising,„Journalof
CommunicationInquiry”1990,nrl,s.73.
23Por.C.R.Shields,SellingtheSexthatSells:MappingtheEvolutionofGenderAdvertising
ResearchAcrossTwoDecades–maszynopisotrzymanyodautorki,s.32.
24Por.J.Fiske,Reading...,op.cit.,s.34;J.Craik,TeFaceofFashion...,op.cit.,s.12–13.
