Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Z.Melosik,Tożsamość,ciałoiwładzawkulturzeinstant,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-250-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010.
Rozdział1
Ciało,społeczeństwo
iwładza
Ciałojakomiejscewpisywaniaznaczeń
Przezdługiokresnaukispołecznepróbowałydowiedziećsięjaknaj-
więcej–abyużyćsformułowaniaZ.Baumana–o„człowiekuutkanymzprzę-
dzymyśliiuczuć:oczłowiekubezcielesnym”.Ciałopozostawałodomenąbiolo-
gów,jakgdybyniebyłoonowżadensposóbkształtowaneprzezspołeczeństwo
iwrażliwenajegoprzemiany.„Dziejeciałaludzkiegowpisująsięwtedywczas
ewolucjibiologicznej,aniewczashistoriiludzkiejkultury”.Zapytajmyjednak
zaZ.Baumanem:„Aco,jeśliprzyjąć,żeciałoludzkie,podobniejakmyśliiuczu-
cia,jestwystawionenadziałaniespołeczeństwa?Żenaciele[...]społeczeństwo
odciskaswójkształt,żewtworzywiedostarczonymprzezewolucjęgatunków
rzeźbionocoraztonowepostacie,wedlecoraztonowychmodeliizpomocą
coraztonowychdłut?Żeciało[...]jestwytworemspołecznymiżesens»bycia
wytworem«maswąhistorięwprzypadkuciała,podobniejakmająwprzypadku
myśliiuczuć?Czyijakzmienisięwówczasnaszaopowieśćonajnowszejhistorii
człowieka,społeczeństwaiichwzajemnymstosunku?”1.
Jestemprzekonany,żegdywnaszychrozważaniachzwrócimyczłowiekowi
jegocielesność,okażesię,iżbardzoczęsto„stajesię”onpoprzezswojeciało.
Doświadczeniejednostkijestwdużymstopniuucieleśnione.Społecznahistoria
człowiekajesttakżehistoriąjegociała,ahistoriaciałazkoleimaswojewymiary
społeczne.
Toprzeświadczeniedotyczytakżekategoriinieodłączniezciałemzwiązanych,
czylikobiecości,męskościorazseksualności.Wdominującymprzezdługiczas
podejściubyłyonetraktowanejakoesencjalneinaturalne.Uważano,żemożliwe
jestjasneokreślenie,cooznaczabyćkobietąibyćmężczyzną.Przyjętekryteria
1Z.Bauman,Ciałoiprzemocwobliczuponowoczesności,Toruń1995,s.70.
