Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RosyjskiejinteligencjiproblemyzRosją
23
działaniamotywowaneprzezDeuropejskie”wartości,ideeinormyjużnieraz
okazywałysiębowiempozbawionemocysprawczej,adziałaniawładzy,rów-
nieżtedemokratycznieiokcydentalistyczniestylizowane,służyłydefactonietyle
upodmiotowieniuieuropeizacjispołeczeństwa,ileprzedewszystkimzachowa-
niumonopolupodmiotowościjejsamej.Dokonującasięreprodukcjaspołecz-
no-polityczno-ekonomicznasystemuRosjitoczysięwciążswoim-wznacz-
nymstopniuodmiennymodzachodniego-historycznymtorem,odtwarzając
wszczególnościprzedstawionąwyżejsytuacjęinteligencji.Wiążącsięzwładzą
izsystemowymukłademinteresów-traktowanainstrumentalnieprzezelity
władzy,dążącedofaktycznejDprywatyzacji”instytucjipaństwowych35-zdaje
sięonatracićwłasnąpodmiotowośćiwyrzekaćsięDeuropejskich”(Dogólno-
ludzkich”?)wartości,pozostajączaśimwierna,wyzbywasięzdolnościpoli-
tycznegoispołecznegowpływu.Cowięcej,jakpokazująexpostdoświadczenia
historyczne,podejmowaneprzezniąpróbyzdobyciawładzyidokonaniarady-
kalnejzmianyprowadzączęstoraczejdokarykaturyzacjidotychczasowościniż
dojejpozytywnej,istotowejprzemiany.WnastępstwiepowyższegowRosjinie
przestajewciążutrzymywaćsięsytuacjaintelektualno-społecznainteligencji,
zktórejniewiadomo,jakwyjść.
Trudnościrosyjskiejnadziei-podobnejdotej,którążywiąmyślącytak
przedstawicieleinteligencji-majązatemcharakterogólniejszy.Liczne,choćpo
częściinne,napotykająrównieżreprezentancialternatywnego-intencjonal-
nietakżeproeuropejskiego,unikającegojednakdychotomizacjizarównosamej
rzeczywistościspołeczno-polityczno-kulturowej,jakiformułowanychwizji
uporaniasięzjejproblemami-sposobupojmowaniasprawy.Dostrzegając
isłuszniepozytywnieoceniającrozmaiteprzejawyzmniejszeniasięskalibez-
pośredniejprzemocywładzywstosunkudospołeczeństwa,wykształcaniasię
sferyprywatnościjednostek,rosnącejstrefywolnościinteligencjitwórczejod
indoktrynacji,utrwalaniasięelementówkapitalistycznejgospodarkiirynkuitp.,
mająonizkoleiskłonnośćdokonstatowania,zapowiadaniaczyprognozowa-
nia-dokonującegosięjakobyprocesuprowadzącegoówkrajkuobywatelsko-
ści,wolności,praworządności,zachodzeniawnimprzemianeuropeizujących
idemokratyzujących-jakogeneralnejczyprzeważającejtendencjirozwojowej
występującejwewspółczesnejiprzyszłejRosji36.
Problemwtym,żebrakujeprzekonującychpodstawdouznaniapodob-
nychzjawiskiprocesówzapodstawowączyprzeważającątendencjęrozwojową
współczesnejRosji.Zasadniczymwyznacznikiemcharakteruidynamikitam-
tejszejrzeczywistościostatnichstuleciwydająsięnadalpozostawać,niejakieś
domniemane,Dentelechiczne”dążeniakuEuropie,europejskości,demokracji,
35Por.A.Lipatow,Rosjadzisiejszamiędzyprzeszłościąateraźniejszością,Toruń2007,s.25.
36Por.M.Broda,DZrozumiećRosję”?...,s.428-430.
