Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
BożenaTokarz
zzakładanąwnichobiektywizacjąodkryć,doznańiprzeżyć.Stare
stereotypynieginą,leczwdogodnychokolicznościachspołeczno-
-politycznychpozostająwuśpieniu.Te,którestworzonesązkonfliktów,
wkażdejchwilimogąstaćsięprzyczynąnastępnychkonfliktów.Typowe
sądlanich:silnenacechowanieemocjonalne,stałośćiniedyskusyjność,
pozostawiającetrwałyodcisk,śladwświadomościgrupijednostek.
Tożsamośćkształtujesięrównieżwprocesieinterakcji,leczwynika
zpotrzebysamopoznania,wczymistotnąrolęodgrywapamięćoraz
zbiorowylubindywidualnystosunekdoniej.Pamięćjednakpowstaje
woparciuomechanizmzatrzymywaniawświadomościselektywnych
obrazówświata,ponieważludzkiepostrzeganiemazawszecharakter
wybiórczy,wwynikuczegowpamięcipowstajeselektywnymodel
świata2.Tennatomiastjestutwierdzanywformieindywidualnych
(osobiesamym)3orazzbiorowych(historycznychiartystycznych)dzia-
łańinarracji4,któresąwynikiempotrzebyczłowiekadoporządkowania
doświadczeńpoto,bysięwnichzadomowić.Konsekwencjątakich
procesówmentalnychmożebyćmanipulacjalubsamooszustwo,przed
czymchronikonfrontacjazInnym.
Narracjaodbywasięwjęzykuwerbalnymwopowiadaniulubwin-
nychformachznakowejreprezentacjimyśli,atakżewaktachwyobraźni.
Stanowiformęporządkowaniapamięci.Wprocesierozpoznawania
wspomnienianiebezznaczeniasąemocjeukrytezareprezentacjami,
ponieważ:
Każdyznasmaswojąhistoriężycia,wewnętrzneopowiadanie-którego
ciągłość,sensjestnaszymżyciem.Możnapowiedzieć,żekażdyznas
konstruujeiprzeżywaswoje‘opowiadanie’,atoopowiadaniejestnaszą
tożsamością.[ł]Człowiekmusimiećtakieopowiadanie[ł],bybyćsobą,
byposiadaćtożsamość5.
Zbiorowościrównieżmająswojąhistoriężycia,pisanąprzezdziejelub
npanówodhistorii”,czylitych,którzysprawująwładzę.Wobuprzypad-
kachtożsamośćjestprzedstawieniemosamymsobieiosamychsobie,
kształtowanymprzezpamięćiemocje.Wzałożeniuwięcprzyjmujesię
2Por.J.Miller:InSearchofMind.“Dialogue”1985,69,nr3,s.17-20.
3Por.P.Ricœur:Osobiesamymjakoinnym.Tłum.B.Chełstowski.Oprac.
iwstępM.Kowalska.Warszawa,PWN,2003-odnośnietożsamościwsensieidem.
4Por.J.Kordys:Kategorieantropologiczneitożsamośćnarracyjna.Kraków,Uni-
versitas,2006,s.135-215.
5O.Sacks:Mężczyzna,którypomyliłswojążonęzkapeluszem.Cyt.za:J.Kordys:
Kategorieantropologiczneł,s.218.
