Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PaństwoizRaelwsPÓłczesnamozaikatożsamościzbioRowej
jejnaktóryśzesposobównieskonstruuje.Tożsamośćjestzatemzada-
niemdowykonania,izadaniemprzedjakimniemaucieczki3.
Słowo„tożsamość”oznaczabycietymsamym,identyczność.
PierwsządefnicjęidentycznościukułLeibniz,twierdząc,że„c”i„g”
podobnewówczas,gdywszystkiecechyprzysługujące„c”przy-
sługują„g”,iodwrotnie.Termin„tożsamość”pojawiłsięwlatach50.
XXwieku,aspopularyzowałjeErikH.Erikson.Jednakpojęcietoma
charakterinterdyscyplinarnyileżywkręguzainteresowańwieludzie-
dzinnaukowych(psychologia,socjologia,antropologia),dlategoteż
odtamtegoczasupowstałowielekoncepcjitożsamości.Wkontek-
ścierozważańnatemattożsamościżydowskiejzwracamuwagęna
różnicęmiędzytożsamościąindywidualnąizbiorowąoraznawiązuję
dopodziałuhistorycznegowskazującegokryteriakonstruowaniatoż-
samości,gdzieindywidualnątworzyosobistabiografa,natomiast
zbiorowąhistoria,terytoriumikultura(wtymreligia).
Wnowoczesnychpoglądachsocjologicznych,tożsamośćjednost-
kijestzawszezależnaodkonkretnychczynników:kimjednostkajest,
jakąpełnirolę,jakiemiejscezajmujewśrodowisku,jakiwpływma
onasamanaokreśleniewłasnejtożsamości,awjakiejmierzewiąże
siętozoddziaływaniemśrodowiskazewnętrznego.
Proceskonstruowaniaobrazusiebiejestnierozerwalniezwiązanyzodno-
szeniemsięjednostkidoporządkunormatywnegodanegospołeczeństwa,
danejkategoriispołecznejczydanejgrupy(ł).Tożsamośćjestwowych
ujęciachrodzajempróbydostosowaniasięjednostkidowymagań,jakie
jejstawianeprzezotoczeniespołecznewzwiązkuzróżnorodnymiro-
lami,jakiejednostceprzychodzipełnić,jestzinternalizowanymwzorcem
powstałympozajednostkąibędącymwynikiemróżnorodnychprocesów
społecznychzmierzającychdoobiektywizacjiiutrwaleniaspołecznieuży-
tecznychwzorcówpostępowania4.
Jednostkazregułyniewystępujejakoodosobnionytwór,niejest
bytemsamodzielnym,araczejuzależnionymodgrupy,uwikłanym
winterakcjezczłonkami„swojej”bądź„obcej”zbiorowości.Biorąc
jednakpoduwagęcorazwiększąruchliwośćspołecznąicorazwięk-
szynacisknazachowanieanonimowości,copodkreślaZygmunt
Bauman,mamydoczynieniaz„fenomenembezdomności”,pole-
3H.Mamzer,Tożsamośćwpodróży.Wielokulturowośćakształtowanietożsamości
jednostki,WydawnictwoUniwersytetuim.AdamaMickiewicza,Poznań2002,s.79–80.
4J.Kochanowski,Fanatyzmzróżnicowany.Socjologicznestudiumprzemiantożsa-
mościgejów,WydawnictwoUniwersitas,Kraków2004,s.60.
13