Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałi
gającymnatym,żeobecnieniemożnaprzypisaćjednostekdowy-
raźnieokreślonychpodsystemów,bowkońcu„wszyscyiwszędzie
jesteśmyniejako»niecałkiemnamiejscu«,zdyslokowaniitona
stałe,wsensieegzystencjalnym”5.Epokaponowoczesności,wktó-
rejmamydoczynieniazowymfenomenem,wktórejwspółżyją„włó-
częga”,„turysta”,„spacerowicz”i„gracz”,przyćmiłarozumienietoż-
samości,ukuteprzezPaulaRicouera,jakopoczuciestałości,czyli
ciągłości,niezależnościodczynnikówzewnętrznych,wewnętrznej
spójnościiodrębności.
ZrozważańH.Mamzerwynika,żetożsamościindywidualnejnie
powinniśmytraktowaćjakotejpowstającejnajwcześniej,ponieważ,
żebydoszłodojejpowstania,jednostkamusiwyzwolićsięznorm
narzucanychprzezgrupę,nieutożsamiaćsięznimi.Wkońcuśro-
dowiskojestdlajednostkipotwierdzeniemjejtożsamościindywidual-
nej,awmomencie,kiedywiększaliczbaosóbutożsamiasięzdaną
grupą,powstajetożsamośćgrupowa.
Jednąznajbardziejznanychkoncepcjitożsamościspołecznejjest
teoriaHenriegoTajfela.Wedługniego,dlaorientowaniasięczłowie-
kawświeciezasadnicząsprawąjestkategoryzacja,polegającana
kojarzeniuzjawiskiprzedmiotówpodobnychdosiebieioddzielaniu
ichwprzypadkubrakupodobieństw.Natejpostawieokreślanesą
grupyczyteżzbiorowości.ZgadzasięztymrównieżGordonAllport.
Grupawłasnakategoryzowanajestpozytywnienapodstawieporów-
nańspołecznych,coprzyczyniasiędopodniesieniawłasnejwarto-
ści.Tożsamośćspołecznatogłównieprzynależnośćdookreślonej
zbiorowości,cobezpośredniowiążesięztożsamościąjednostkową6.
Rozumienietożsamościisamookreślenieniebyłytakproblema-
tycznewprzeszłości,jaksąobecnie.Człowiekjakoistotaspołeczna
wywodziłsięzokreślonegośrodowiskaiprzypisanybyłdokonkretnej
zbiorowości.Nawiązujedotegoterytorialnekryteriumkształtowania
tożsamości,gdzietym,cookreślałojednostki,byłanietylkowspól-
naprzeszłość,alerównieżwspólna„ojczyznaprywatna”.Pojęcie
towprowadziłdosocjologiiStanisławOssowski,azwiązanebyło
zmiejscempochodzenia,gdziejednostkaurodziłasięiwychowała.
Jednakniemożnaskupićsięjedynienaaspekcieterytorialnym,gdyż
14
5Z.Bokszański,Tożsamościzbiorowe,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa
2005,s.21.
6H.Mamzer,Tożsamośćwpodróży…,dz.cyt.,s.101–102.
