Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niewprzeobrażeniachRosjimiaływydarzeniahistoryczne
takiejakWielkaSmuta,zdobycieprzezMoskwęczęściRusi
polsko-litewskiejzKijowem,atakżeschizmawłonieCerkwi
moskiewskiej.WXVII-wiecznymCarstwieMoskiewskim
orazwImperiumRosyjskimPiotraIfundamentalnąrolę
odegraliprzybyszezpograniczapolsko-ruskiego,którego
wybitnymiprzedstawicielamibyliDymitrTuptałoiTeofan
Prokopowicz.Dlategopodejmujączagadnienieepoki,nale-
żywpierwszejkolejnościrozważyćkwestięfenomenu,ja-
kimbyłospotkanieświataSlaviaOrthodoxaiSlaviaLatina
nawschodnichziemiachRzeczypospolitej.
Formowaniesię
pograniczapolsko-ruskiego
WybitnypolskiartystaJerzyNowosielskizwykłpodkreślać:
[ł]linia,dzielącadwiekultury–łacińską,zachodniokatolic-
kąibizantyńską,grecko-słowiańską[ł]przebiegałaprzez
samśrodekRzeczypospolitej,araczejtroszkęnazachód,tak
żegeograficzniewiększaczęśćPolskiiLitwybyłapostronie
Bizancjum.Takbyłodorozbiorów21.
Zpewnościąwzajemneprzenikaniedwóchkręgówcywi-
lizacjichrześcijańskiejodegrałoniebagatelnąrolęwdzie-
jachPolski,Ukrainy,Białorusi,atakżeRosji.Pogranicze
uczyniłozRzeczypospolitejXVIiXVIIw.państwobarwne,
wielokulturowe,gdziewspólnotykościelneorazetniczne,
HistoriaImperiumRosyjskiego,tłum.T.Kaczmarek,E.Melech,Warszawa
2000,s.291.Badaczzwracatakżeuwagę,żeRosjapodkoniecXVIIw.była
państwemnarozdrożu,wymagaładalszychzmian.Cociekawe,niektóre
reformyPiotraIopierałysięnapomysłachksięciaWasylaGolicyna,fawo-
rytaregentkiZofii,anawetnaplanachDymitraSamozwańcaIdotyczą-
cychutworzeniaSenatuRządzącego–zob.tamże,s.213–214,297.Wyżej
przedstawionefaktydowodzązwiązkuPiotraWielkiegozreformatorami
wcześniejszejepoki.
21J.Nowosielski,MiędzyKrakowemaPoczajowem,flPrzeglądPrawo-
sławny”2011,nr3,s.30.
26
